Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
Прадмова
WybuchpowstaniastyczniowegowKrólestwiePolskimoraz
naLitwie,BiałorusiiUkrainiepoprzedziłymanifestacjereli-
gijno-patriotyczne1861r.Towłaśnietewydarzeniastałysię
inspiracjądowykonaniafotografiiznajdującychsięwpre-
zentowanymalbumie.Wykonywaniezdjęćwstrojużałobnym
izemblematamiświadczącymiopolskościbyłoswoistego
rodzajuprotestemprzeciwcaratowi.Zapewnetegotypufoto-
grafiiosóbmieszkającychnaGrodzieńszczyźnieiodczuwają-
cychwięźzruchemniepodległościowymbyłowięcej,alewy-
dawcomudałosięnatrafićnajedentylkoalbum.
Manifestacjereligijno-patriotyczne1861r.objęłycałąBia-
łoruś,alenajintensywniejwystąpiływzachodniejjejczęści,
czylinaGrodzieńszczyźnie,agłówniewsamymGrodnie.
ZarównowKrólestwiePolskim,jakinaziemiachlitewsko-
-białoruskichsygnałemdoorganizowaniawszelkiegorodzaju
uroczystościpatriotycznychstałysięwydarzeniawWarszawie
z27lutego/13marca,kiedytonaKrakowskimPrzedmieściu
podczasmanifestacjiżołnierzeotworzyliogieńizginęłopię-
ciujejuczestników,ajeszczekilkuzostałorannych.Informa-
cjaowydarzeniachwarszawskichdotarładoGrodna,gdzie
pierwszemszeimodłyodbyłysięwpołowiemarca.Trudno
ustalićdokładniejsząichdatęikościoły,wktórychjeodpra-
wiono.Wydajesię,żeówczesnygubernatorgrodzieńskiIwan
Szpeerniepowiadomiłotychwydarzeniachswoichprze-
łożonych,gdyżuznał,żenabożeństwaprzebiegłyspokojnie
isprawęnależyzbagatelizować.Kwestiatawymagajeszcze
dalszychbadań.Niełatwookreślić,jakienastrojepojawiłysię
wśródludnościGrodzieńszczyznypowydarzeniachwarszaw-
skichz8/20kwietnia,kiedytozginęłoconajmniej100osób.
Zdokumentów,jakienapływałyodwładzwyższychdoguber-
natoraIwanaSzpeera,wynika,żeludnośćGrodzieńszczyzny
byławyraźniezaniepokojonatymikrwawymizajściami.Gu-
ВыбухуСтудзеньскагаnаyстанняyuарствеПольск.м,
атаксамаyЛ.тве,Беларус.
.Укра.неnаnярэдн.чал.рэл.-
г.йна-nатрыятычныяман.фестацы.1861года.Менав.тагэ-
тыяnадзе.стал.штуршкомдляз’яyленняфатаграф.й,як.я
знаходзяццаyдадзенымальбоме.Выкананнездымкаy
ужалобнымадзенн..зэмблемам.,як.ясведчыл.абnоль-
скасц.,былосвоеасабл.вымnратэстамсуnрацьцарызму.
Hаnэyна,такогатыnуфатаграф.йасоб,як.яжыл.наГро-
дзеншчыне.адчувал.сувязьзнезалежн.цк.мрухам,было
больш,алевыдаyцызмагл.знайсц.тольк.адз.нальбом.
Рэл.г.йна-nатрыятычныяман.фестацы.1861годаза-
кранул.yсюБеларусь,аленайбольш.нтэнс.yнаяныnра-
яв.л.сяyяезаходняйчастцы,наГродзеншчыне,галоyным
чынамусам.мГродне.
УuарствеПольск.м,як.нал.тоyска-беларуск.хземлях,
с.гналамдаарган.зацы.розныхnатрыятычныхурачыста-
сцейбыл.nадзе.yВаршаве27лютага(13сакав.ка),кал.на
вул.цыКракаyскаеПрадмесцеnадчасман.фестацы.салда-
тыадкрыл.агонь.заг.нулаnяцёраyдзельн.каy,аяшчэне-
кальк.былоnаранена.Iнфармацыяnраваршаyск.яnадзе.
дайшладаГродна,.nершыяnатрыятычныянабажэнствы
адбыл.сяyсярэдз.несакав.ка.uяжказаразвызначыць.х
дакладныядаты.касцёлы,дзеяныnраводз.л.ся.Здаецца,
штотагачасныгродзенск.губернатарIванШnеернеnаве-
дам.yабгэтыхnадзеяхсваймук.раyн.цтву,боnал.чыy,што
набажэнствыnрайшл.сnакойна.сnравуможнаnра.гнара-
ваць.Гэтаеnытаннеnатрабуедадатковыхдаследаванняy.
uяжкасказаць,як.янастро.nанавал.сяроднасельн.цтва
Гродзеншчыныnасляваршаyск.хnадзей8(20)красав.ка,
кал.заг.нулаnрынамс.100чалавек.Здакументаy,як.я
траnлял.адвышэйшагак.раyн.цтвадагубернатараIвана
Шnеера,вын.кае,штожыхарыГродзеншчыныбыл.моц-
%55
