Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podmiot
wykładnibytu,którejukoronowaniempozostaje,zastępu-
jącaświat,ideaflświatoobrazu”(Heidegger,1977b,s.128-
167;Białkowski,2015,s.16-19).Wzwiązkuztymsubiectum
nowożytnenależyrozumiećpoprzezgreckieὑποκείμενον
(hypokeimenon)oznaczająceflpodstawowąrzecz”,czylito,co
poprzedzaicojestpodstawą:flNiejesttodecydujące,że
człowiekwyzwalasięzdotychczasowychwięzidosiebie,
leczto,żegdyczłowiekstajesiępodmiotem,przekształca
sięwogólejegoistota.Słowosubiectumtrzebanamoczy-
wiścierozumiećjakoprzekładgreckiegoὑποκείμενον.Na-
zywasiętakto,coleży-pierwsze(dasVor-liegende)icojako
podłożegromadzinasobiewszystko.[…]człowiekstajesię
tymbytem,naktórymzewzględunaswojebycieiswo-
jąprawdęopierasięwszelkibyt”(Heidegger,1977b,s.141;
por.Agamben,2008,s.103).Wswojejkrytycepodmioto-
wościjakoimmanencjiEmmanuelLévinaswyjaśniaten
Heideggerowskiwąteknastępująco:flJaustanawiasiępo-
zycjonalnie,czylinaprzeciwświata,itapozycjajestobec-
nościąJawobecsamegosiebie.PodmiotjakoJatoten,kto
siebietrzyma,siebieposiada,jestpanemsiebiejakoświata.
Podmiottenjestwkonsekwencjipoczątkiem,takjakby
byłprzedwszystkimirzeczami.Upewniaświat,jakbybył
jegopoczątkiem”(Lévinas,2008,s.218).Ostatecznie,zda-
niemHeideggera,nowożytnośćfundujewkwestiizwiązku
podmiotuijęzykacośwrodzajupierwotnegopęknięcia:
fl[…]metafizyczneznaczeniepojęciapodmiotu[którymob-
darowujenasnowożytność-P.P.]pozostajezrazuwżad-
filozofii,któryrozumianojakoszeregwariacjinatematpodmiotutrans-
cendentalnego-konstytuującegorzeczywistośćibędącegozarazemwa-
runkiemmożliwościjejzrozumieniaijejsensu”(Białkowski,2015,s.16).
65
