Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edukacjaalternatywna:próbasyntezyiokreśleniawspółczesnejroli
17
[...]wiedzydopustychkryptumysłówsłuchaczyorazodzwierciedlaniewichświa-
domościobrazuświata,wktórymprzyjdziei(przyszło)imżyćipracować.Obraz
tenjestprezentowanyjakosystemnaturalnieistniejącychinstytucji,rólspołecznych,
normmoralnychorazprocedurpostępowaniainajlepszych,bouświęconychtradycją
praktykspołecznych1.
OdwprowadzeniaprzezministraMirosławaHandkegozrząduAkcji
WyborczejSolidarnośćw1999r.nowegoustrojuszkolnegoodnotowujęzanik
debatyipraktykwzakresieoddolnegowprowadzaniawszkołachpublicznych
innowacjiczyeksperymentówpedagogicznych.Wszystkieszkołypublicznestały
sięwIIIRPobiektamijednego,wielkiegoeksperymentupodnazwąnreforma
szkolnaA.D.1999”,aobecnie(A.D.2017)modelunjedyniesłusznejszkoły”.
Wprzedszkolachiszkołachmasowojestwdrażanyjedenzmodeliszkolnych,
którymaswojąnazwęiwyróżniknastronieresortuedukacji.Niektórezmodeli
szkółmiałycharakterpilotażu,awięcprzygotowywaniaplacówekpublicznych
dopowszechnejrealizacjiustalonychprzezwładzezasadirozwiązańprogramo-
wo-metodycznych,jaknp.modelnszkołycyfrowej”,innesąinicjowaneprzez
organizacjepozarządoweizarazempopierane(wwynikuichlobbingu)przezwła-
dzeresortujakojużcieszącesiępopularnościąimająceswojewzględnieczytelne
zasadyaktywizowaniauczniówispołecznościszkolnejdouczeniasię,np.:nszkoła
zpasją”,nradosnaszkoła”,notwartaszkoła”,nszkołaobywateli”.
W1999r.miałatobyćnnowaszkoła”,aod2017r.–nnowadobraszkoła”.
Wtakimustrojukażdaszkołapublicznamusinabraćcechnnowości”zgodnie
zprzesłankami,któredefiniująpolitycynaużytekrealizacjiwłasnegoprogra-
muwyborczego.Wartozatemspojrzećrazjeszczenaedukacjęalternatywnąijej
rolęwspołeczeństwiepodporządkowanyminteresomcentralistycznejwładzy
ijejpolitycznegozaplecza,byodpowiedziećsobienapytania,gdziejesteśmy,do
czegozmierzamyiilemamywolności.Edukacjaalternatywnajestzjawiskiem
ponadnarodowym,występującymprzedewszystkimwkrajachoustrojudemo-
kratycznymlubgobudujących,aletakże–wswojejzdegenerowanejpostaci–
wkrajachtotalitarnychczywdemokracjisterowanej.Ruchtwórcówalternatyw
edukacyjnychniedysponujeżadnymnobiektywnym”kryteriumprzynależności
czyrozpoznawalności.
Szkoła,jakrzadkoktórainstytucjapublicznaczyniepubliczna,stwarza
wielośćsytuacjizmiennychidynamicznych,aichrozwiązywaniewymagaod
nauczycieliwolności,twórczejpostawyiaktywności.Niebezpowoduzatem
przyjmujesięwewspółczesnejpedagogicezałożenie,zgodniezktórym,abypro-
ceskształceniaiwychowaniabyłwogólemożliwy,trzebakierowaćsięzasadą,że
wszystkiezaangażowaneweńpodmiotysąwolne.
1M.Malewski,Odnauczaniadouczeniasię.Oparadygmatycznejzmianiewandragogice,Wydaw-
nictwoNaukoweDolnośląskiejSzkołyWyższej,Wrocław2010,s.24.
