Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZbigniewLewicki
siętak,ponieważaniKorona,anikoloniścinierozróżnialikoncepcyjnietych
trzechsfer:władzabyłałączna,nierozdzielna.Wszędziewładzęnadkolonią
sprawowałmianowanyprzezangielskichwłaścicieligubernator.Miałonszero-
kieuprawnieniaadministracyjne,dysponowałziemiąibyłodpowiedzialnyza
kwestieobronne,wtymzaorganizacjęoddziałówarmiiobywatelskiej,zwanej
milicją,wktórejsłużbabyłaobowiązkowa.
GubernatorawspierałaRada,którejczłonkówwyznaczałonsam.Prawdziwą
reprezentacjękolonistówstanowiłanatomiastizbaniższa,noszącanajczęściej
mianoZgromadzeniailiczącaod50do100członków.Wjejskład(różnywpo-
szczególnychkoloniach)wchodziliprzedstawicielejednostekadministracyjnych
tworzącychkolonię,asposóbichwybieraniabyłzróżnicowany.Zgromadzenia
kolonialnemiałyprawoinicjatywyustawodawczejorazdecydowaniaopodat-
kach(częściowotakżeowydatkach,wtymopensjigubernatora)istanowiły
niewątpliwiepocząteksystemudemokratycznego.
Mieszkańcykoloniinieoczekiwaliodwładzspecjalnejaktywności.Wyzwo-
liwszysięspodbezpośredniejkontroliKoronyiurzędnikówkrólewskichwAn-
glii,koloniściniedążylidoodtworzeniapodobnegosystemu,leczrealizowali
charakterystycznądlapóźniejszejAmerykiregułęnieskrępowanejinicjatywy.
WEuropieurzędnikpaństwowyreprezentujesobątakiczyinnywymiarwładzy,
wAmerycenatomiastodXVIIw.tylkowykonujeprawo.Obywatelniemaobo-
wiązkuokazywaćposłuszeństwainnemuczłowiekowi,ajedynieprawu.
OsadaJamestown,podobniejakinnetegotypuprzedsięwzięcia,byławyso-
cekapitałochłonna.Wjejprzypadkukosztytewyniosłyłącznieokoło200tys.
funtów(około120mlndzisiejszychzłotych).Kompaniazałożycielskamusiała
zapewnićtransportprzezAtlantyk,byprzezdłuższyczasdowozićtamżywność
iwyposażenie;musiałateżstaleposzukiwaćnowychchętnychdowyjazdu.Po-
noszonenakładymiałysięzwrócićzzyskówzezłóżcennychmetali,jakiespo-
dziewanosięznaleźćwkolonii.
WyprawadoJamestownwsile144ludziwyruszyławgrudniu1606r.iprzy-
byładoAmerykiwnastępnymroku.Uczestnicystawialisobiezacelznalezienie
złota,wzwiązkuzczymnieinteresowałaichuprawaroli.Cowięcej,większość
przybyszówbyłażołnierzami,którzypracęnaroliuważalizadyshonor.Chcieli
szukaćzłota,anieoraćczysiać.Jeszczew1617r.wcałejosadziebyłotylko
kilkapługów,adopołowyXVIIw.ichliczbanieprzekroczyła150.
Możnapowiedzieć,żeprzybyszedzielilisięnatych,którzyniepotrafilipra-
cować,itych,którzypracowaćniechcieli,cosprowadziłonieuniknionywtej
sytuacjigłód.Cogorsza,osadazostałaumieszczonawmiejscuzapewniającym
jejbezpieczeństwoprzedewentualnymatakiemflotyhiszpańskiej,atakżena-
paściązestronyIndian,ale-oczymkoloniściniewiedzieli-niezwyklenieko-
rzystnymdlazdrowia.
W1609r.zmienionoorganizacjęzarządukompaniiwLondynie,awprowa-
dzenietychzmianwyznaczawpraktycemoment,gdyosadaJamestownprze-
12
