Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
I.TRUDNANIEPODLEGŁOŚĆ(1922-1926)
WojskaPolskiego2.Tonieprzypadek,żedonajczęstszychinajbardziejbrutalnych
napaścinaŻydów,połączonychzplądrowaniemichmienia,biciem,anawetzabój-
stwamidochodziłowczasiewalkpolsko-ukraińskichlubpolsko-bolszewickich.
WydarzeniaweLwowie,Wilnie,Pińsku,LidzieiMińsku-zatemwmiastach
kresowych-stanowiątunajbardziejjaskraweprzykłady.Wlatach1918-1919
wkażdymzwymienionychmiastwkraczająceoddziałyWojskaPolskiegoza-
biłykilkudziesięciuŻydów,najwięcejweLwowie(72osoby),najmniejwMińsku
(31osób).DlaporównaniawtymsamymokresienaterenachnazachódodBugu,
niedotkniętychbezpośredniodziałaniamizbrojnymi,zabito4ŻydówwKielcach,
5wCzęstochowiei8wKolbuszowej-żeograniczymysiędonajbardziejgłośnych
tegorodzajuwydarzeń3.
DostrzegalnawnastępnychlatachpewnapasywnośćamerykańskichŻydówwsto-
sunkudopołożeniaichwspółwyznawcówwPolscewydajesięzrozumiałapookresieich
wzmożonejaktywnościwlatachIwojnyświatowejorazwlatach1918-1920.Zdru-
giejjednakstronyparoksyzmnapięciawrelacjachpolsko-amerykańsko-żydowskich
wpierwszychtrzechlatachistnieniaPolskiOdrodzonejniepozwalałamerykańskim
ŻydomnacałkowitąobojętnośćwobeclosuichwspółwyznawcówwRzeczypospo-
litejwinteresującymnasokresie.Mimotomożnazauważyćstanpewnegoprze-
sileniawstosunkachamerykańsko-polskichwkontekściezagadnieńżydowskich
wPolscepocząwszyod1921r.Niewolnowszakżezapomnieć,że-jakwspomniano
wyżej-normalizacjaowychrelacjiwynikałaprzedewszystkimzrzeczywistejpoprawy
położenialudnościżydowskiejwPolsce,wynikającejzwygaśnięciadziałańzbrojnych
nawschodnichrubieżachpaństwa.
JeślinaspołecznościamerykańskichŻydówburzliwyokreswojenpolskichonie-
podległośćigranicewywarłniezatartepiętno-aletylkowwąskimrozumieniujako
okreswystąpieńantyżydowskichnaziemiachpolskich-totymbardziejpamięć
otychwydarzeniachpozostałażywawśródPolaków.Zmieniającesięrządypolskienie
zapominałyoantypolskiejkampaniiprasowejwszczętejprzezamerykańskichŻydów
odmomentuantycypowaniaprocesówlikwidacyjnychnaWschodzie-zatemwchwili
uświadomieniasobie,żeodbudowaniepaństwowościpolskiej,wtejczyinnejformie,
2OkreślenienmundurWP”należytraktowaćumownie,ponieważżołnierzetworzonejpolskiej
armiiwyekwipowanibyliwumundurowanieisprzętpochodzącyzróżnychkrajóweuropejskich.
Odemoralizacjiżołnierzyioficerówpolskichw1918r.,któradotykałanietylkomniejszości,aletakże
ludnośćpolskązob.M.Rataj,Pamiętniki1918-1927,oprac.J.Dębski,Warszawa1965,s.43-45.
3P.Różański,StanyZjednoczonewobeckwestiiżydowskiejwPolsce1918-1921…,s.267-294.
SzacunkizaraportemMorgenthaua-polskawersjaraportu-zob.M.Urynowicz,RaportHenry’ego
Morgenthau.PrzemocantyżydowskapodczaswojnyzRosjąbolszewicką,nBiuletynIPN”2010,nr11,s.70-
79;raportwjęzykuangielskim-zob.PapersRelatingtotheForeignRelationsoftheUnitedStates[dalej:
FRUS],1919,Vol.2,Washington1934,s.773-785.NatematpogromuweLwowiezob.:P.Różański,
Pogromlwowski22listopada1918r.wświetlezeznańOrganizacjiSyjonistycznejzłożonychprzedkomisją
Morgenthaua,nKwartalnikHistoriiŻydów”2004,nr3,s.347-358;W.H.Hagen,TeMoralEconomy
ofPopularViolence.TePogrominLwów,November1918,w:AntisemitismanditsOpponentsinModern
Poland,ed.byR.Bolobaum,Ithaca-London2005,s.124-147.