Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
46
I.TRUDNANIEPODLEGŁOŚĆ(1922-1926)
żepaństwopolskiebezudziałuŻydówwżyciuspołecznymniebędziemogłonależycie
funkcjonować.Toprzekonanie-pisałdziennik-motywowałomniejszośćżydowską
dodalszejwalkiowłasneinteresy.nForward”przewidywałtakże,nantysemityzm
wPolscezostanieostateczniepokonany,aŻydzibędąodgrywaćrolę,najakązasłu-
żyli”119.nPolak-dowodziłpublicysta-jestleniwy,rozrzutny,niekompetentny.Żyd,
zjegoenergią,budujeprzemysłkrajowyijeśliŻydzibędąmielizwiązaneręce,kraj
podupadnie.Polacymusząkorzystaćzżydowskiejpomocy,ponieważpolscyministro-
wiepotrafiąjedyniepodkręcaćswojewąsy[…]”120.
Wpowyższymfragmenciedziennikazastanawianietylejegowymowa
ocharakterzepaszkwilu(zjawiskodośćczęstewprasieżydowsko-amerykańskiej),
coraczejnagłówek-Żydowskieinteresy-zdającysiędowodzić,żemniejszość
żydowskawPolscenieidentyfikowałasięzinteresemspołeczeństwapolskiego,
ajedyniewłasnym,żydowskim.TymsamymnForward”mimowolniepotwierdził
zarzut-powtarzanyczęstoprzezstronępolskąwdyskursieoprzyczynachnapięć
wstosunkachpolsko-żydowskich-dobrowolnejseparacjiŻydówodresztyspo-
łeczeństwapolskiego.Konstatacjataznajdujepotwierdzenietakżewnajnowszej
literaturzeprzedmiotu121.
PozatymwanalizowanymwydaniunJewishDailyForward”wspomnianooorga-
nizowaniusięlwowskichŻydówwceluobronyinteresówwhandlumiędzyPolską
aRosjasowiecką,zktóregoPolacyusiłowaliwykluczyćobywateliwyznaniamoj-
żeszowego.MimotoautortekstużywiłnadziejęnapomyślnąprzyszłośćŻydów
wPolscezpowoduichaktywności,naprzekórdyskryminacyjnympoczynaniom
polskiegorządu.
Wwydaniuz27wrześnianJewishDailyNews”zamieściłyinteresującąrelację
zChicago.NiejakiWalterDombrovski[takwdokumencie-P.R.]ukaranyzostał
grzywnąwysokości100dolaróworazobciążonykosztamiprocesuwytoczonego
zapogromowąagitacjęwymierzonąwŻydów.ÓwAmerykaninpolskiegopocho-
dzenianawoływałnaulicymiastadoprzemocy,poproszonyoto-jaksamprzy-
znał-przezKu-Klux-Klan122.Wtymsamymwydaniudziennikawydrukowano
119nItwastobeexpectedthatanti-SemitisminPolandwilleventuallybedefeatedandtheJewswill
playtheroletheydeservetoplay”.-zob.AAN,AW
,2609,Przeglądprasyżydowsko-amerykańskiej
za1921r.,nJewishDailyForward”,September24,1921[paginacjanieczytelna].
120nTePoleislazy,extravagant,incompetent.Żyd,withhisenergy,builttheindustriesoftheland,
andiftheJews)handswillbetied,thelandwillwither.TePolesmustavailthemselvesofJewishhelp,
becausethePolishministerscanonlytwirltheirmoustaches[…]”-zob.ibidem.
121SamuelMerlin(MillionsofJewstoRescue.ABergsonGroupLeader’sAccountoftheCampaign
toSaveJewsfomtheHolocaust,SilverSpring2011,s.1-2)piszeoŻydachwPolsceiRumuniiwokresiemię-
dzywojennym,npostrzegalisięjakomniejszośćnarodowązwłasnymjęzykiem(lubjęzykamiwprzypadku,
jeślibylisyjonistamiiznalihebrajski),kulturąiaspiracjami.Większośćznichskłaniałosię,mniejlubbardziej,
doemigracjizamorskiej,wieludoPalestyny,gdybybyłotomożliwe”.(ntheyconsideredthemselvesanational
minoritywiththeirownlanguage[orlanguages,incaseknewHebrew],culture,andaspirations.Temajority
weremoreorlessinclinedtoemigrateoverseas,manyofthemtoPalestineifitcouldbepossible”).
122AAN,AW
,2609,nTeJewishDailyNews”,September27,1921,k.23.