Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Red.A.Mania,P.Laidler,AmerykańskademokracjawXXIwieku
Kraków2006,ISBN978-83-233-2246-7,©byA.Mania,P
.Laidler&WUJ
Amerykańskademokracjawobecglobalnegoterroryzmu
33
sektorachgospodarkizmniejszasiędystansmiędzyUSAaichnajgroźniejszymikon-
kurentami,np.UE,JaponiączyChinami,StanyZjednoczonewciążsąnietylkoświa-
towymliderem,aleimocarstwemuniwersalnym,odgrywającymponadprzeciętnąrolę
wbardzowielużnychpłaszczyznach.Pogłębiasięrównieżdystansmiędzynajbogat-
szymanajbiedniejszymuczestnikiemstosunkówmiędzynarodowych.Naprzykładna
początkuXIXwiekusprowadzałsięondorelacji3:1,w1913roku31:1,w1950ro-
ku44:1,aobecniewynosijużponad76:1.
USA,będąc„numeremjeden”,niesą,cooczywiste,wolneodproblemów.Wprost
przeciwnie.Ichlistajestbardzodługa.PisałotymchoćbyZbigniewBrzeziński,stwier-
dzając:
„WspółczesnaAmeryka,wyjątkowokrytycznieiuważnieobserwowanaprzezcały
świat,stoiprzedseriąwyzwańmaterialnychiniematerialnych.Reakcjanawyzwania
wświeciematerialnymbędziemiećprawdopodobniedecydująceznaczeniedlaokreślenia
ekonomicznychstosunkówAmerykizjejrywalami,szczególniezEuropąiJaponią.Reakcja
nawyzwaniawsferzeniematerialnejbędziebodajjeszczebardziejistotnadlaukształtowa-
niaszerszychmożliwościutrzymaniaprzezAmerykęrzeczywistegoautorytetuświatowego
czylidlaprzekształceniajejpotęgiwprzywództwodysponująceautorytetemmoralnym”
4.
Współcześniejednymzgłównych,amożewciążnajgłówniejszymamerykańskim
problememjestterroryzm.StanyZjednoczonebardzoczęstosąpostrzeganeprzezż-
negorodzajufundamentalistówczyradykałówjakosymbol,„ucieleśnienie”wszelkie-
gozła,wyzysku,dysproporcjiorazzepsucia.Zasługujątymsamym,wichmniemaniu,
nawszystko,conajgorsze.Znajdujetom.in.swojeodzwierciedleniewatakachterro-
rystycznychbędącychelementemskładowymtzw.globalnegoterroryzmu
5drugiego
adwersarza.
Możnapolemizować,czyświatjestlubkiedykolwiekbędzietzw.globalnąwioską.
Faktemjestjednakpostępującycałyczasprocesglobalizacji
6.Procestenobjął,bądź
niebawemobejmie,prawiewszystkiepłaszczyznynaszejegzystencji.Mówimyzatem
jużnietylkooglobalnymhandlu,usługach,edukacjiczypolityce,aletakżenp.oglo-
balnychmediach,sporcie,ekologii,anawetterroryzmie.Globalnyterroryzmutożsa-
mianyjestobecnieprzedewszystkimzwystępującymnażnychkontynentachterro-
remfundamentalistówislamskich.Nurttenfunkcjonujerównolegledoterroryzmu
lokalnegoreprezentowanegochoćbyprzeztakieorganizacje,jakIRA,ETAczyTa-
milskieTygrysy
7.Wrazzupływemczasutojednakglobalnyterroryzmodgrywacoraz
większąrolę.Dziejesiętak,ponieważzjednejstronyjesteśmyobecnienaetapiecią-
głego„wznoszeniasięfaliświatowegoterroryzmu,inspirowanegogłównieprzezis-
lamskichfundamentalistów,zdrugiejzaś,obserwujemy(pytanie,czytylkochwilowe)
słabnięcienurtulokalnego.Wyraźnymtegoodzwierciedleniembyłaniedawnadeklara-
cjaIRAorezygnacjizestosowaniaterroruczypodobneoświadczenieETA.
4Z.Brzeziński,Bezład,brakm.ir.wydania,s.93.
5Szerzejzob.S.Wojciechowski,GlobalTerrorism[w:]TheFacesofTerrorism,S.Wojciechowski
(ed.),Poznań2006,s.12–27.
6Natematglobalizacjizob.np.P.Wielgosz,Opiumglobalizacji,Warszawa2004;Obliczaprocesów
globalizacji.M.Pietraś(red.),Lublin2002;Globalizacjaastosunkimiędzynarodowe,E.Haliżak,R.Kuź-
niar,J.Symonides(red.),Bydgoszcz–Warszawa2004;R.Robertson,Globalization:SocialTheoryand
GlobalCulture,London1992.
7Szerzejnatematposzczególnychorganizacjiterrorystycznychzob.P.Ebbig,R.Fiedler,A.Wejksz-
ner,S.Wojciechowski,Leksykonorganizacjiterrorystycznych,Poznań2006wdruku.