Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
Amerykańskiekspansjonizm
przezniegokonstytucjiz1812rokuwywołałykonfliktwewnętrzny
wtymkraju.ZkoleiPortugaliastraciławogólezainteresowanieza-
chodniąhemisferą,potymjakBrazyliaogłosiłaniepodległość.Fran-
cjazaś,którapoupadkuNapoleonazdołałaodzyskaćmiejscewśród
mocarstwKongresuWiedeńskiegotylkodziękisprawnymdziałaniom
swojegoszefadyplomacji,Charles)a-Maurice)adeTalleyranda,pamię-
tałajeszczedotkliweporażkinietylkoostatnichwojennapoleońskich,
lecztakżeprzegranejwalkioniepodległośćHaitiw1804roku.Jeśli
chodzioCesarstwoAustriackie,tochoćkanclerzKlemensWenzelvon
MetternichnazwałwystąpienieMonroegoDnieprzyzwoitymizuchwa-
łym”
18
,tojednakkrajtennigdynieinteresowałsięszczególniezachod-
niąhemisferą,aponadtowieloetnicznycharaktermocarstwapowodo-
wałliczneproblemywewnętrzne,którebyłydlaAustriiistotniejsze
niżwydarzeniazaoceanem.ZkoleiWielkaBrytania,poprzegranej
walceoniepodległośćStanówZjednoczonych,skupiałasięnautrzy-
maniuinnychkolonii,przezcouwierzyłazręcznemudyplomacie,swo-
jemuministrowisprawzagranicznych,George)owiCanningowi,który
przedstawiłdoktrynęMonroegoeuropejskimmocarstwomjakoDdzieło
brytyjskiejdyplomacji”
19
.Niebyłotodokońcaniezgodnezprawdą,
jakożekoncepcjataopierałasiędopewnegostopnianawcześniejszej
propozycjiCanninga,którazakładaławspólnąbrytyjsko-amerykańską
deklaracjęwsprawiebyłychkoloniihiszpańskichwAmeryce.Planowa-
nouznaćwniejniepodległośćnowychrepublikorazzapewnić,żeani
StanyZjednoczone,aniWielkaBrytanianiebędądążyćdoprzejęciaich
terytorium,aleteżniezgodząsię,bydokonałotegojakiekolwiekinne
mocarstwo20.Choćdowygłoszeniawspólnegooświadczenianigdynie
doszło,aLondynniechętniezapatrywałsięnaunilateralnądeklarację
zestronyWaszyngtonu,jejprzedstawienieEuropiejakoinspirowanej
przezWielkąBrytaniędałodozrozumienia,żeStanyZjednoczonenie
będąstanowićzagrożenia,nadalpozostającpodwpływempolitycznym
dawnejmetropolii.PoprawiałotowizerunekWielkiejBrytaniiwEu-
ropie,ajednocześniepomogłoprzekonaćinnychdouznanianiepod-
18W
.Dobrzycki,Historia…,op.cit.,s.81.
19R.Harvey,op.cit.,s.263.
20W
.Dobrzycki,Historia…,op.cit.,s.80.
