Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
dolnymwargigórnejwpłaszczyźniepośrodkowejwprzedłużeniurynienkiznajdujesię
mniejlubbardziejwyraźnyguzekwargigórnej(tuberculumlabiisuperioris*).
Nawardzedolnejodpowiadamunieznacznewgłębienie.
Czerwieńwargi.Międzyskórązewnętrznąwargi(parscutanea*)
abłonąśluzowąwargi(parsmucosa*)znajdujesięcharakterystycz-
nauczłowiekaczęśćpośrednia(parsintermedia*),czyliczerwieńwar-
gi.UdorosłegoEuropejczykacechujejążywa,czerwonabarwaisu-
chość.Pozaczłowiekiemtylkoniektóremałpyczłekokształtnemają
śladyczerwieni.Wobrębieczerwieniskóraprzechodziwbłonęśluzo-
wą.Wielowarstwowynabłonekpłaskiskórytraciwarstwęzrogowacia-
łąibarwnik,którynawetwskórzebiałegoczłowiekawystępujewpo-
staciżółtychibrązowychziarenek.Nabłonekspoczywanapodkładzie
tkankiłącznejobardzowysokichibogatounaczynionychbrodawkach.
Ztychpowodówczerwonabarwakrwiprzeświecaprzeznabłonek.Na-
leżyprzypuszczać,żeczerwonabarwawargpowstałaprzezdobór
płciowyjakoozdobna,takjakbarwyupierzeniaptaków.Wczerwieni
wargizanikająrównieżwłosyigruczołypotowe,azachowująsiętyl-
koniewielkiegruczołyłojowe,którezapewnechroniąprzedwysycha-
niemczerwieni.Podłożewargitworzymięsieńokrężnyust,który
wobrębieczerwieniuwypuklasięhaczykowatonagranicyczęścipo-
średniejiczęściskórnej.
Opróczwłókienokrężnychwystępująwnimjeszczenielicznedrobnewłóknaułożo-
nepromienisto(mm.recti,t.I),biegnąceodskórywłaściwejpoprzecznieprzezwłók-
naokrężnedotkankipodśluzowejwpobliżuczerwieniwarg.Napięcietychwłókienpo-
wodujewypuklenieczerwieni.Uludówzsilniewypuklonymiwargami,np.uMurzy-
nów,haczykowatozagiętaczęśćmięśniaokrężnego,jakrównieżmięśnieprostesąsilnie
rozwinięte.Brzegwargidolnejjestszczególnienarażonynapodrażnienia;jestonniejed-
nokrotniemiejscemwystępowaniaguzówzłośliwych.Skórawłaściwa(corium)przedłu-
żasięwblaszkęwłaściwąbłonyśluzowejwargi,atkankapodskórnaprzechodziwtkan-
kępodśluzową.
Gruczoływargowe(glandulaelabiales)sątomałe,mieszane,surowiczo-śluzowe
gruczołyślinowe,któreleżąpostronieczęściśluzowejwargi,częstowpuklonewobręb
mięśnia.Sąonewyczuwalnejakomałegrudki,gdypalcamiujmujemywargęlubteżgdy
przesuwamywargędolnąmiędzyzębami.
Częśćkosmkowata(parsvillosa*).Czerwieńwarginoworodkawykazujedwapa-
sma:zewnętrznegładkieiwewnętrzneusianekosmkowatymibrodawkami,którewar-
gomdziecięcymułatwiająprzytrzymywaniebrodawkisutkowej.Podkoniecwieku
oseskabrodawkiteznikają.Sątoprzypuszczalnieszczątkitworówrozwiniętychuzwie-
rząt;rozwójichjestzapewnepowodowanyczynnościągruczołówowydzielaniuwe-
wnętrznym.
Udorosłegoczasamiwystępujejakoodmianatzw.wargapodwójna.Jesttowy-
puklenieczęściśluzowejwargiodgraniczonebruzdąodczerwieni.Wargapodwójnapo-
wstajewpóźniejszymokresieżyciapłodowego.
Naczyniainerwy.Unaczynienietętniczewargpochodziztt.wargowych,
górnejidolnej,któresągałęziamit.twarzowej.Praweilewett.wargowezespalają
sięzsobą.Leżąonepostroniewewnętrznejmięśniaokrężnego(ryc.20)izazwyczajwy-
czuwamyichtętnienie.Przyuderzeniulubupadkunaustatętnicamożebyćuszkodzo-
nazębamiisilniekrwawić,czegoniejednokrotnieniedostrzegasięodzewnątrz.
Żyływargowenależądozakresuż.twarzowej.Ponieważż.twarzowaza
pośrednictwemż.kątowejiż.ocznejłączysięzzatokąjamistąoponytwardejmózgo-
wia,procesyropnemogątądrogąprzenikaćdozatokiiwywoływaćzapalenieoponmóz-
gowych.
30
