Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OSTEOLOGIAOGÓLNA
Ogółkościworganizmiessaka,zwyjątkiemkk.trzewnych,jakk.prącia,ospenis,
kk.serca,ossacordis,k.przegrodynosowej,osrostrale,tworzyruchomąkonstruk-
cjęnośnązwanąkośćcemlubszkieletem,skeleton.Jestonwbudowanyworganizm
kręgowcówjakoswoistaodmianaszkieletuwewnętrznego,endoskeleton,występu-
jącegowkrólestwiezwierzątwróżnychpostaciach.
Wbrewnazwiekościec(szkielet)jestwrzeczywistościtworemkostno-chrzęstnym.
Niemakośćcabezudziałuwjegobudowiechoćbynieznacznych,alezatotrwałych,
elementówchrzęstnych.Ussakówichprzykłademsąchrząstkiżebrowe,składniki
chrzęstnemostka–chrząstkozrostymostkowe,orazprzedewszystkimchrząstkista-
wowe,auosobnikówmłodych(awięcwystępująceprzejściowo)chrząstkinasadowe.
Kości,wrazzichpołączeniamiimięśniamiszkieletowymi,tworząukład(aparat)
ruchu,motorium.Efektemjegoczynnościsązmianywpołożeniuprzestrzennym
poszczególnychczęściciałalubcałegoorganizmu.Kości,powiązanezsobązapo-
mocąruchomychkonstrukcjizwanychpołączeniamikości,odgrywająrolędźwigni
wprawianychwruchskurczamimięśniszkieletowych.
Udziałkośćcawprzejawachruchowychniewyczerpujejegoprzydatnościfunkcjo-
nalnej.Należytujeszczedołączyćrolęochronnąszkieletuwstosunkudonarządów
wnimzawartych,takichjakośrodkowyukładnerwowy,szpikkostny,narządyjam
ciała.Zasługujeteżnauwagęznaczeniekształtotwórczeszkieletu;decydujeonoogól-
nychzarysachciała.Napodstawiewygląduprawidłowozmontowanegoszkieletu,
czynawetjegofragmentów,jaksiętoczęstodziejewpracypaleozoologów,można
wysnućwnioskioprzyżyciowymwyglądzieorganizmu.
Wprzeciwieństwiedoswoiściewytrzymałejitwardejkonstrukcji,jakąjest
kościec,pozostałeskładnikiorganizmu,jakumięśnienie,naczynia,nerwyitd.,przy-
jętonazywaćuczęściamimiękkimi”.Okazujesię,żewbrewpozoromteostatniesą
czynnikamimodulującymi,nadającymiostatecznykształttwardymkościom,anie
odwrotnie.Dziejesiętakprzedewszystkimdlatego,żeukładkostnyrozwijasięnaj-
późniejzewszystkichukładów.Kościecpojawiasiędopiero,gdyistniejąjużukłady
krążenia,nerwowyorazmięśniowy.Kośćumusisięliczyć”zistniejącymstanemrze-
czyiwchodziwuprzestrzeńżyciową”uszczuplonąjużprzezczęścimiękkie.Nie
29
