Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podwzględemchemicznymwsuchejmasietkankikostnejmożnawyróżnićdwie
zasadniczegrupyskładników–nieorganiczne(solemineralne)iorganiczne(osseinę).
Składnikinieorganicznetosolemineralne,przedewszystkimsolewapnia:fosforan
wapniaokoło85%,węglanwapniaokoło13%,fluorekwapniaokoło0,5%ichlorek
wapniaokoło0,2%.Ponadtownikłychilościachwystępujefosforansoduorazwęglan
ichloreksodu.Składnikiorganiczne,określanełączniemianemosseiny,obejmują
włóknakolagenowealboosseinoweorazbezpostaciowyosseomukoid.
Stosunekmasowyskładnikównieorganicznychdoorganicznychwynosiwprzy-
bliżeniujak2:1.Niejestonstały–ulegawahaniomizależyodtakichczynników,jak
wiekosobnika,sposóbodżywiania,stanzdrowiaitp.
Właściwościfizycznetkankikostnejłącząwsobiecechyjejskładnikówmineral-
nychiorganicznychisąjakbywypadkowąichwzajemnegouzupełnianiasię.Chara-
kterystycznatwardośćkości,związanazichprzesyceniemsolamimineralnymi,jest
łagodzonaobecnościąskładnikaorganicznego,którynadajeimgiętkość.Najlepiej
zilustrujetoprostedoświadczenie.Kościzanurzoneprzezkilkadniwroztworze
kwasunieorganicznegowyzbywająsięskładnikównieorganicznych,któreulegają
wypłukaniu.Potakimzabieguzawierająonetylkorusztowanieorganiczne,ossei-
nowe.Mówimywówczasoukościachodwapnionych”,którezachowująswójdawny
kształt,aledająsięłatwozginać,skręcaćizgniatać.Gdyustajedziałaniesiłyod-
kształcającej,wracająnatychmiastdonaturalnychkształtów.
Jeśliinnekościwyżarzymywogniu,tozostanąonepozbawioneskładnikaorgani-
cznego,boosseinaulegniespaleniu,azachowasięrusztowaniemineralne.Kości
wypalone,podobniejakodwapnione,mająswójnaturalnykształt,alesąkruche,
łamliwe,łatwedozmiażdżenia.Pozbawieniekościskładnikówmineralnychczyorga-
nicznychniezmieniaichkształtu,leczzmieniająsięichwłaściwościfizyczne.Wska-
zujetonawzajemnedokładneprzemieszanietychdwóchgrupskładników.
Zwykłedoświadczenieżycioweuczy,żekościstarczesąbardziejkruche,łamliwe
niżkościmłode.Badaniazapomocąmikroskopuelektronowegopozwoliłystwier-
dzić,żewrazzwiekiemosobnikarosnąwkościachkryształyapatytu,czylizwiększa
sięzawartośćfosforanówwapnia,cozkoleizmniejszaichelastyczność,przezspycha-
nienaplandalszywłókienkolagenowych.
Wytrzymałośćkościnauciskjestzbliżonadowytrzymałościżelazakutego,
wytrzymałośćzaśnarozciąganieodpowiadawłaściwościomżelazalanego.
OKOSTNA,PERIOSTEUM
Okostnastanowibłonęłącznotkankową,którawłańcuchukostno-stawowymtworzy
strukturęciągłąiprzechodzizjednejkościnadrugą.Wodniesieniudokończyn
możnabyużyćpopularnegoporównania,traktującokostnąjakorodzajbłoniastej
pończochy,któraoblekaichkościecistawy.Błonataprzylegaściśledokościiokrywa
jązewszystkichstron(wyjąwszypowierzchniestawowe,którepowlekachrząstka
stawowa),wpostacizaśniecoluźniejszejprzyczyniasiędoutworzeniatorebkista-
wowej,capsulaarticularis,jakoleżącazewnętrzniejejbłona(warstwa)włóknista.
Okostnajestdziełemtkankiłącznejzbitej(zwartej)włóknistej.Wyróżniasięwniej
dwiewarstwy:leżącązewnętrzniewarstwęwłóknistą,stratumfibrosum,iukładającą
sięgłębiejwarstwękościotwórczą,stratumosteogenicum.
35
