Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OkrespokwitaniaiWokresiepokwitaniazachodząprocesywarunkującedoj-
rzałośćpłciową,tj.nabyciezdolnościgonaddowytwarzaniaplemnikówisekrecji
hormonówpłciowychmęskich,zróżnicowaniesiędrógwyprowadzającychnasie-
nie,gruczołówdodatkowychinarządówpłciowychzewnętrznychoraznabycie
cechzewnętrznychibehawioralnychmęskich.Przebiegprocesówdojrzewaniajest
cechąindywidualnąosobnika,jednakwuogólnieniuzachodząonewprzedziale
między10–12a16–18rż.,wzależnościodklimatu,środowiska,warunkówgeo-
graficznychiżywienia.Objawycharakterystycznetonagłyszybkiwzrostizmiany
worganizmiewynikającezróżnicowaniasięstrukturdocelowychdlaandrogenów,
tj.mutacjagłosu,przyrostmasymięśniowej,zmianywrozmieszczeniutkanki
tłuszczowej,pojawieniesięowłosieniałonowego,pachowegoitwarzy,uczynnienie
gruczołówapokrynowych,powiększaniesięnarządówpłciowychzewnętrznych,
uczynnieniesięgruczołówpłciowychdodatkowych,wytwarzanieplemnikówieja-
kulacjezplemnikamiobecnymiwejakulatach.Po10rż.wyraźniezwiększasięstę-
żenieFSH,LHitestosteronuwsurowicywkorelacjizpowiększaniemsięrozmia-
rówjąder.Wiążesiętozszybkimróżnicowaniemsięczynnościowymnabłonka
plemnikotwórczegoiskładnikówdokrewnychgonady.
Wnabłonkuplemnikotwórczymzachodzipostępspermatogenezy,tworząsię
połączeniaścisłezamykającemiędzywypustkamisąsiadującychzsobąkomórek
Sertolego,dziękiktórymustalająsięprzedziałyczynnościowenabłonka,pojawiają
sięnajpierwniepełneinastępniepełnestadiacyklu(segmentyfali)nabłonkaplem-
nikotwórczego,ustalasięcykl,któregostadiarozmieszczająsięwnabłonkumozai-
kowo.Wtokupierwszejspermatogenezywejściegeneracjikomórekplemniko-
twórczychwstadiumleptotenowemejozypociągazasobąwytworzeniepołączenia
ścisłegozamykającegomiędzykomórkamiSertolego,któreodtejchwiliumożliwia
kontynuowaniespermatogenezyprzeztęgeneracjęjużwprzedzialeadluminalnym
nabłonka.Generacjatakontynuujespermatogenezęprzezpodziałymejotyczne
ispermiogenezę,nowegeneracjewłączająsięwtenprocesidziękitemuzprzebie-
giemkażdegocyklunabłonkastadiacyklusąpełniejszeojedną,nowągenerację
komórekgametogenicznych.Wytworzeniepołączeńścisłychipowstanieprzedzia-
łównabłonkazmieniafunkcjekomórekSertolego.Odtegoczasuwydzielająone
białkowiążąceandrogeny(ABP)iinneskładnikiśrodowiskaorazsubstancjesy-
gnałowedlakomórekgametogenicznych,regulującychspermatogenezęnazasadzie
parakrynowej,jukstakrynowejikryptokrynowej.Pospermiacjiwświetlekanalika
pojawiająsiępierwszeplemnikiiwsposóbciągłyuwalnianesąoneprzezcorazto
innesegmentynabłonkategosamegoirównieżinnychkanalików,leczzawsze
wstadiumIIcyklunabłonkaplemnikotwórczego.Plemnikizauważanesąwgona-
dachchłopców12-letnichistarszych.
Wgruczoleśródmiąższowymodpierwszychoznakdojrzewaniaażdoosiągnię-
ciadojrzałościpłciowejwystępujeproliferacjairóżnicowaniesiękomórekpodob-
nychdofibroblastówwmłodeidojrzałekomórkiLeydiga.Źródłemtychkomórek
wydająsiękomórkizewnętrznejwarstwybłonywłasnejkanalikównasiennych.
RozważanyjestproblemheterogennościpopulacjidojrzałychkomórekLeydiga.
UczłowiekawykazanokomórkiLeydigajasneiciemne;zjawiskotomożebyćwy-
razemrozważanejheterogenności.Wykazano,żeobydwatypykomóreksyntetyzu-
jątestosteron,aróżnicepomiędzynimiodnosząsięraczejdocechcytologicznych
imechanizmówregulacjiichczynności.Nadalsąrozbieżnościwodniesieniudo
pochodzeniatychkomórek.Wiadomo,żetkankaśródmiąższowajądrazawierapulę
27
