Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WSTĘP
faktachiopiniach11.WprzypadkuAnnyzeStanisławskichZbąskiejwnaj-
nowszychstudiach,zwłaszczaliteraturoznawców,trudnoznaleźćbowiem
odniesienianp.dopowstałejjużprzedlatypublikacjitekstuintercyzyprzed-
ślubnej,spisanej10października1669r.wKrakowiewzwiązkuzzawarciem
małżeństwaprzezpoetkęzJanemZbigniewemOleśnickim,podkomorzy-
cemsandomierskim,czydohistoriijejzwiązkuztymże(wtymkwestiipod-
stawmajątkowychmałżeństwa)opisanejwmonografiiOleśnickichherbu
Dębno12.NiezauważonorównieżfaktuopublikowanianałamachPolskiego
słownikabiograficznegobiogramuojcaZbąskiej–MichałaJanaStanisław-
skiego13.Niewykluczone,żenawetpodanieprzezwspółautoraniniejszej
książkidodrukuw2018r.odnalezionegoinieznanegodotychczastesta-
mentupoetki–awięcdrugiejdłuższejiniezwykleważnejosobistejwypo-
wiedziinteresującejnaspostaci–możeprzezlataujśćuwagiwieluanality-
kówstaropolskiejliteraturyikulturoznawców14.
Wobecbrakukrytycznej,opartejnasolidnejpodstawieźródłowejiod-
powiadającejwymaganiomwspółczesnejnaukibiografiihistorycznejoma-
wianejautorki,napodstawiegromadzonychodok.1998r.materiałów
źródłowych,łączącwarsztatyhistorykaibadaczkiliteraturystaropolskiej
azarazemfilologaklasycznego,podjęliśmysięopracowaniapierwszejwpol-
skiejhistoriografiibiografiihistorycznejAnnyzeStanisławskichZbąskiej.
Naszezainteresowaniaskupiliśmyprzedewszystkimnazbadaniukręgu
rodzinnegopoetki,jejwięzówgenealogicznychzestronyojczystejimacie-
rzystej,oznaczeniujejpokrewieństwaipowinowactwazprzedstawicielami
ówczesnejelitypolitycznejispołecznejRzeczypospolitej,ukazaniuokresu
dzieciństwaimłodości,prezentacjitrzechjejmężówiznaczeniaichfamilii
wobrębiestanuuprzywilejowanegodrugiejpołowyXVIIstulecia,przedsta-
wieniudziejówtychżezwiązkówmałżeńskichiichskutków(szczególniedla
autorki,wtymwwymiarzematerialnym)orazlosówpoetkiponapisaniu
dziełajejżyciaw1685r.inakoniecomówieniurealizacjijejostatniejwoli.
Takokreślająccelebiografiipozostawiliśmyzpełnąświadomościąpozasferą
naszegozainteresowaniaocenęwartościpoetyckiejutworuZbąskiej,uży-
11Por.ostatnionainnymprzykładzie:M.Wolski,BartłomiejPaprocki(ok.1539-1614),
herbuJastrzębiecijegokrągrodzinny,Kraków2023.
12J.Pielas,ZabezpieczenieprawmajątkowychAnnyStanisławskiejwintercyzie
przedślubnejz1669roku,UAlmanachHistoryczny”2000,t.2,s.209–217;tenże,Oleśniccy
herbuDębnowXVI-XVIIwieku.Studiumzdziejówzamożnejszlachtydobynowożytnej,
Kielce2007,szczególnies.352–357,394–398.
13M.Nagielski,StanisławskiMichał,w:PSB,t.42,Warszawa–Kraków2003–2004,
s.120–124.
14AktostatniejwoliAnnyzeStanisławskichZbąskiej,pierwszejpolskiejpoetki,z7lipca
1696roku,wyd.J.Pielas,UResHistorica”2018,t.46,s.385–418.
