Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP|27
sposobówbyłyobecnewteologiiipraktyceżyciawspólnotchrześcijańskich
naZachodzieCesarstwa.Anomeizmjakoideologiamniejczybardziejskonkre-
tyzowanapojawiałsięodII-IIIw.przezwiększośćliteraturywczesnochrześci-
jańskiejiwpewnymokresiemógłbyćonnawetuważanyprzezpewnegminy
zaprawdziwąnaukęChrystusa.Wrezultacierozpowszechnieniasięsabeliani-
zmuzostałonpofilozoficznymprzekształceniuprzedstawionyprzezAriusza.
Naukategokapłananiebyławięcoryginalna.Jednakwwynikuróżnychposu-
nięćocharakterzepolitycznymiwewnątrzkościelnymbyłonzmuszonydoofi-
cjalnegowyznaniawiarywcredonicejskie,cospowodowało,żeczęśćzwolen-
nikówjegonaukiodcięłasięodniego,tworzącwłasnyKościółnanomejski”
.
WspólnotatabyłanajsilniejszanaBałkanach,wAzjiMniejszejiLibii.Szczegól-
niepopularnabyławKonstantynopolu.Podobnieliczniewystępowalinaterenie
prowincjizachodnichwyznawcyanomeizmunp.AuksencjuszzMediolanu,
AuksencjuszzDurostorum,Walens,WulfilaiUrsacjusz,którzyniebyliczłon-
kamitegożKościoła.Istniejedużeprawdopodobieństwo,żeplemionaGerma-
nów:Goci(Wizygoci,Ostrogoci),WandalowieczyLongobardowiebyliprzez
pewienczas(lubprzezcałyokresdokonwersjinawiaręnicejską)wyznawcami
tejodmianychrześcijaństwa.Jeżeliwyznawalioninaukęopodobieństwienatury
JezusadoBogaOjca,jakchcewiększośćbadaczytejtematyki,toniebylioni
arianami.Przyjęcieanomeizmutłumaczyćmożegwałtownerepresje,jakimi
zostalidoświadczeninicejczycywAfryce,ItaliiiHiszpanii.Zachowanietakie
możeteżtłumaczyćgermańska,niezbytpokojowa,natura.Anomejczycypodob-
niejaknicejczycy,sabelianie,nowacjanie,montaniści,donatyści,homejczycy
uważalisięzajedynychprawdziwychwiernychKościołakatolickiego,czylipo-
wszechnego.Należypamiętaćotym,żeniewiadomo,jakwyglądałocredoKo-
ściołaprzednicejskiego.Prawdopodobnieniebyłojednegotakiegotekstu,ale
wieleoróżnymcharakterze.Przeważałytekstybiblijne,alejestteżhipoteza,
żetohomeizmbyłnaukąKościoładoNicei.Wtakimprzypadkubyłatowersja
subordynacjonizmu,gdyżjedynieodmianahomeizmugłoszącanpodobieństwo
wewszystkim”BogaSynadoBogaOjcamożebyćuznanazaortodoksyjną.
WinnychprzypadkachpodobieństwosprowadzałosiędonierównościOsób
wTrójcyŚwiętej.PosoborzewNiceidoszłodopolaryzacjiwewnątrzobozu
antynicejskiegoidowyodrębnieniasięwnimzasprawąAecjuszaiEunomiusza
wspomnianegoKościołananomejskiego))lubneunomiańskiego”
.Jednakanomej-
czycynaZachodziewwiększościwypadkówfunkcjonowaliwobrębiewspólnoty
nazywanejmylnienariańską”
.Podobniebłędnienazywamybracipolskicharia-
nami,gdyonisamiprzyznawalisiędopokrewieństwazmonarchianami,którzy
odrzuciliwłaściwieTrójcę.
