Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
AleksanderNawarecki
Królestwoteledysku
Czyzasięgkategoriingatunkukoronnego”obejmujeobszarypoza
literaturą?PytanieozakresiaktualnośćtezOpackiegostawiałem
wielokrotniewtrakciećwiczeńzpoetykihistorycznej,alenapoczątku
lat90.XXwiekutokakademickichdyskusjiwyraźniezmieniłkieru-
nek.Wtedyokazałosię,żedlastudentównajbardziejprzekonującym
przykłademdominacjigatunkuniebyłabynajmniejromantyczna
nballadomania”,leczrozgrywającasięnaichoczachekspansjanowe-
gogatunku-wideoklipu.Krótkiefilmyilustrującepiosenkinadawała
wówczasnonstopamerykańskastacjatelewizyjnaMTV(MusicTele-
vision).Powstaławroku1981,dziesięćlatpóźniejzaczęładocieraćdo
Polski,adziśjestnajwiększąsieciątelewizyjnąnaświecie,którejwpływ
nawspółczesnąkulturęmasowątrudnoprzecenić(socjolodzymówią
nawetonpokoleniuMTV”).Zpopularnościątegokanałuściślewiąże
siękarierateledysku,którywsposóbostentacyjnystałsięngatunkiem
koronnym”wszelkichprzekazówaudiowizualnych.Sukcesuderzająco
eklektycznegogatunkuprzypominapowodzeniebarokowejoperyczy
romantycznegodramatumuzycznego(oczywiściewskalimikro).Ten
muzycznyfilmikpokazał,jakdaleceiswobodniemożnamieszaćróżne
dziedzinysztuki(muzykę,obraz,taniec,literaturę).Przyokazjiujawniła
sięnowajakość-szybkośćprocesumieszaniamożliwadziękitechnicz-
nejłatwościtegozabiegu.Błyskawicznetempomontażowychcięćzgra-
nezostałozkalejdoskopowązmiennościąkadrów,dostrojonedogalo-
pującegorytmumuzykirockowejitanecznegoruchupostaci,awreszcie
doartykulacjiwerbalnej.Tozawrotneprzyspieszeniejakżecharakte-
rystycznedlawideoklipunzaraziło”bodajwszystkiegatunkitelewizyj-
ne,filmowe,radiowe,równieżteatralne.Spektakularniewidaćtobyło
wreklamie,aletakżewdziennikach(corazbardziejprzypominających
nTeleexpress”),wtokuredakcyjnychdebat,azwłaszczaprogramówtypu
talkshow.Przyspieszony,zrytmizowanymontażobowiązywałwłaś-
ciwiewkażdymprogramie,zprognoząpogodynaczele.
Tendencjataprzekroczyłaramymediówelektronicznych,trafi-
łanawetdoliteraturoznawstwa.KiedyzapytałemJanaTomkowskiego
otajemnicęsukcesujegopodręczników,autorLiteraturypolskiejiLite-
raturypowszechnejodpowiedziałkrótko:nwtrakciepisaniaoglądałem
MTV”7.
7Por.J.Tomkowski:Literaturapolska.Warszawa1993;Idem:Literaturapo-
wszechna.Warszawa1995.
