Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
ANTROPOLOGIA–podstawyteoretyczne
pujewcharakterzeautorytetu,światłegodoradcy,którykierujesięprzyrozwiązywa-
niuproblemównietylkowłasnąintuicją,leczprzedewszystkimmetodamisprawdzo-
nyminaukowo.Patrzącnadrugiegoczłowieka,postrzegamyto,cojestefektemjego
wyposażeniakulturowegoorazpozycjispołecznej.
JanCzekanowskiantropologiędefiniowałjakonaukębadającączłowiekajako
biologicznepodłożezjawiskspołecznych,zaśZbigniewDrozdowskidopełniłjąstwier-
dzeniem:Hatakżebadającąbiologiczneskutkitychzjawiskprzejawiającychsięwjego
organizmieorazludzkiejpopulacji”
.
SzerokiebiokulturowewidzenieantropologiizaproponowałwMiędzynarodowej
encyklopediinaukspołecznychJosephH.Greenberg(1968),wedługktóregoantropolo-
giastanowinajrozleglejsządyscyplinęnaukową,którejprzedmiotemjestrodzajludzki
począwszyodgeograficznegorozprzestrzenieniagrupludzkich,przezzróżnicowanie
językowe,systemywierzeń,systemyspołeczne,etyczneitp.Tylkoantropologiabada
biologiczne,kulturoweispołeczneosobliwościgatunkoweczłowieka.
ZdaniemAlfredaLouisaKroebera(1876-1960),antropologiajakoogólna,nie-
wyspecjalizowananaukaoczłowiekumożedaćkonkretnąsprecyzowanąkoncepcję
człowieka-jegocałościowyobraz,któregoinneszczegółowenaukiniesąwstanie
stworzyć.Jejzadaniemjestkoordynowanieiintegrowaniewiedzyuzyskanejprzez
specjalistycznedyscyplinynaukowe.Antropologiastanowipodstawędocałościowe-
gopotraktowaniawiedzyoczłowieku,niezbędnejdlarozwojuszczegółowychnauk
oczłowieku,dlasyntezytego,costanowijegospecyfikęwwymiarzebiologicznym,
socjalnymikulturowym.TakwidzianaantropologiaHspinaklamrą”liczneszczegółowe
naukizajmującesięczłowiekiem.
WedługRuthFultonBenedict(1887-1948),antropologiakoncentrujeswąuwagę
natychcechachfizycznychitechnikachwytwórczych,natychkonwencjachiwar-
tościach,któreodróżniajądanąspołecznośćodwszystkichinnychmającychodniej
różnetradycje.Antropologjestzatembadaczemnietylkoróżnorodności,aleprzede
wszystkimodmienności,rozmaitościczłowieka,formjegożyciaizwiązkówmiędzy
nimi.Antropologiazajmujesięwszystkimispecyficznieludzkimiaspektamiżyciaczło-
wieka,którymiwyróżniasięonzeświataistotżywych,badającbiologiczne,społeczne
ikulturoweosobliwościgatunkoweczłowieka.Rościsobieonaprawodocałościowe-
goprzedstawieniaobrazuczłowieka,zmiennościtegoobrazuwperspektywieczasu
iprzestrzeni,wwymiarzebiosocjokulturowym.ClaudeLévi-Strauss(1970)wkoncep-
cjiantropologiistrukturalnejstwierdził,żebadaonagrupyetnicznejakocałościpod
względemichwłaściwościbiologicznych,psychicznychimoralnych.Szerokiebiokul-
turowewidzenieantropologiizaproponowałA.Wierciński(1980).Jegozdaniem,an-
tropologiajestnauką,którapoleganaadekwatnymopisywaniuiwyjaśnianiuprzebie-
guprocesówewolucji,właściwościbiologicznychikulturowychczłowieka.K.Kacza-
nowski(1998)antropologiędefiniowałjakonaukębadającąhistorię,dobęwspółcze-
snąHomosapiensirodzinyHominidaewaspekciebiologiiikultury.Wnaszymujęciu
antropologiajestnaukąoprzejawachczasowejiprzestrzennejzmiennościnorm
biologicznych,społecznychikulturowychczłowieka,orelacjachmiędzytymi
normamiioprzyczynachiskutkachichzmienności.
