Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
KsięgaII
cesarzazachodniorzymskiegowRzymie,rządziłItaliąniejakosuwerenny
król,leczjakogermańskiksiążę,któregocesarzWschodniegoCesarstwamia-
nowałkimśwrodzajuwicekróladlatejczęściswojegoImperium,zaśprzycałej
swejpotędze,TeodorykWielki,Ostrogot,niepostrzegałswejpozycjiwinny
sposób12.
Dopierostopniowotaforma,tafikcja,poszławzapomnienieiwyrosłynieza-
leżnegermańskiekrólestwanaterenachrzymskich:wGalii,Hiszpanii,wAfryce
iItalii,królestwaWschodnichiZachodnichGotów,Burgundów,FrankówiWan-
dalów.
Spośródwszystkichbitewistarćtegookresutylkowdwóchprzypadkach
mamywczwartymwiekuprzekazymającejakiekolwiekznamionawiarygodno-
ścizpunktuwidzeniahistoriiwojskowości:StrasburgiAdrianopol.Zewzględu
nabrakźródełniemamnicdoopisaniawzględemkampaniiKonstantynaWiel-
kiegoibitwyuMostuMulwijskiego13orazbitwynaPolachKatalaunijskich
wwiekupiątym.Dopierowszóstymstuleciuznówotrzymujemyszczegółowe
iwiarygodneinformacjenatematBelizariuszaiNarsesa.
Dygresje
UpadekcesarzaGracjana
Rankepostrzegapowstaniewroku383przeciwkoGracjanowi,którypod
innymiwzględamicieszyłsięuznaniem,jakobuntlegionówprzeciwkoawan-
sowiGermanówiokazywanemuimuprzywilejowaniu.Nicniewydajesiębar-
dziejnaturalneniżto,żepowinniśmynapotkaćtenkonfliktwinnymmiejscu
wdziejówCesarstwaRzymskiego.Pewnesiebielegiony,które,jakpiszeRan-
ke,zawszedecydowałyktobędziezasiadałnatronie,zkoniecznościsprzeci-
wiałysiętemu,byzagraniczni,barbarzyńscynajemnicybyliponadnimi.Mimo
toróżnicamiędzylegionamiibarbarzyńskimiwojskamipomocniczymimu-
siałabyćpostrzeganajakoniezbytgłęboka,gdyżźródłanigdyniepisałyożad-
nymkonflikciewynikłymztakichpobudek.ConajwyżejprzekazHerodiana
(8.8)oupadkudwóchcesarzy,BalbinaiPupienawroku238,możebyćinter-
12MommsenOstgotischeStudien,NeuesArchivfürälteredeutscheGeschichte,14,460.L.Schmidt,
GeschichtederVandalen(1901)ss.65,72,122.
13StudiumnadbitwąprzyMościeMulwijskimautorstwaF.TrebelmannawAbhandlungderHeidel-
bergerAkademie1915,jestbardzowartościowetopograficznie,leczzpunktuwidzeniahistoriiwoj-
skowościjestrówniechybione,jakopisSeecka.Obajautorzytkwiąwpoglądzieowielkichliczebnie
armiach.Wierząźródłomnawetpodtymwzględem,żeMaksencjuszmiałprzeważającesiły(ito
nawetkilkukrotnie)wstosunkudoKonstantyna.Jakożenaturalnieniesposóbzbudowaćjakiego-
kolwieksensownegoprzekazuprzytakichzałożeniach,Seeckchwytasięśrodkawpostacipoglądu,
żeobajdowódcywiedliswojearmiewoparciuosnyiprzepowiednie,anierozważaniastrategiczne.
NierozumiemdlaczegoKonstantyniMaksencjuszniemoglibyinterpretowaćswoichsnówitowa-
rzyszącychimznakówwtensamsposób,jakuprzednioczynilitoTemistokles,PauzaniasziMardo-
niusz.OpisautorstwaLandmannawKonstantinderGroßeundseineZeit,(1913)Dölgnera,jestsen-
sowny,leczwobecbrakuźródełniesposóbwysnućzniegojakichkolwiekwnioskównapotrzebyhi-
storiiwojskowości.
