Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Zabójstwoizwiązaneznimproblemyprawne
PrawadotyczącezabójstwauchodziływAtenachzaszczególniestaro-
dawne,bosięgająceczasównieSolona,któremuateńscymówcychęt-
nie(izdecydowaniezbytpochopnie)przypisywaliwiększośćchwalonych
przezsiebieprzepisów
17
,leczżyjącegoopokolenielubdwawcześniej
Drakona,tegosamego,któregolegislacjaspisanamiałazostaćkrwią.
Dysponujemynatojednoznacznymiświadectwamisamychmówców,
UstrojuPolitycznegoAteńczyków
18
,aprzedewszystkimzachowanym
dokumentemepigraficznymzkońcaVwiekup.n.e.(IGI3104)będącym
częściądrakońskiegoprawa,ponownieopublikowanegowtymwłaśnie
okresie,któregoarchaicznyjęzykwyraźniesugerujedużowcześniejszy
okrespowstania
19.
Niejakonaprzekórstarożytnejtradycji,którazDrakonauczyniłaper-
sonifikacjęsurowościibezwzględności,przypisywanemuprawadoty-
czącezabójstwacechujedaleceposuniętałagodność.Dostrzegaćwtym
jednaknależyśladynietylehumanitarnejrefleksjinadsystememsankcji
ikar,cobardzokonkretnychuwarunkowańspołecznych,wktórewpisuje
sięarchaiczna,ndrakońska”legislacja.Jejhistorycznymomenttobowiem
okres,wktórymdopierowykuwałsięprawnyautorytetpaństwa,wktó-
rymnieistniałajeszczekoncepcjaprzestępstwpublicznych(ściganych
przezpaństwowłaśnie)czypaństwowegomonopolunaprzemoc(wsta-
rożytnychAtenachpaństwonigdydokońcagonieposiadło)
20.
Ateńskieprawadotyczącezabójstwatowistociezinstytucjonalizo-
wanazemstarodowa
21,wzakresktórejautorytetpaństwawkraczatylko
nieznacznie,choćwkluczowymjejelemencie:egzekucji.Stądwłaśnie
obecnośćwnichurągającychnowożytnemupoczuciusprawiedliwości
zastrzeżeń,jak:ograniczenieprawadooskarżeniadogronanajbliższych
krewnychofiary,możliwośćdobrowolnegowygnaniaprzysługująca
oskarżonemujeszczewtrakcieprocesu,możliwośćbezkarnegozgładze-
niatakiegowłaśniewygnańcawprzypadkujegonielegalnegopowrotudo
Atyki.WszystkietezjawiskaspotykamyjeszczewIVwiekup.n.e.,aich
17
Por.Dem.18.6;22.30—31;Aesch.1.17—20;3.38;Hyp.Dem.21;zob.teżHan-
sen1989b;CartLeDge2007:163—164;por.Kucharski2016b:198.
18
Por.Dem.23.51;47.71;Ath.Pol.7.1;zob.teżPlu.Sol.17.1.
19
Nt.Drakonaiateńskichprawdotyczącychzabójstwazob.MacDoweLL1963;
StrouD1968;Gagarin1981;Carey2013.
20
Por.MoDrZejewski1991:9;Pepe2015:53.
21Por.Philips2008:57—59.
38
ANTYFONT
