Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tosensu.Boprzecieżtodzień11listopada1918uruchomiłproces,wktó-
rymmożliwestałysięwszelkiepóźniejszewydarzenia.
Takąwłaśniesymboliczną,umownądatąjestteż12września1989.
GdybydotegodniaodnieśćdawnesłowaPiłsudskiego,możnabyrzec:
„stałsięwypadekbynajmniejniehistoryczny,aletakisobiezwykły”
.Jaki
tobowiembyłwypadek?Rzeczywiścienajzwyczajniejszy:wPRLpowstał
nowyrząd.AprzecieżwPRLrządwprawdzierządził,alekierowałaza-
wszePartia.Jednakpolskiespołeczeństwoniemiałowątpliwości.Właś-
nieprzytymnowymrządzieskupiłasięnietylkocała,przezlataprze-
śladowana,solidarnościowaopozycja,aleinajszerszekręgiludzi,których
politykaniedotknęłanigdydotąd,nawetwstaniewojennym.„Jesteśmy
wreszciewewłasnymdomu.Niestój,nieczekaj.Corobić?Pomóż”
.Tak
wtedymówiono.Niemalkażdegodnia.
12września-takjak3majai11listopada-byłjednakrezultatem
procesu:krótszegoniżwprzypadkupierwszym,dłuższegoniżwprzy-
padkudrugim.Jeżelibowiemniebędziemysięgaćażdosierpnia1980
(stanowiącegojednakzaledwiemanifestacjęwolizmian),początkiem
politycznychreformbyłdzień6lutego1989:inauguracjaOkrągłego
Stołu.Potemnadszedł4czerwcaiwyborczytriumfSolidarności.Aleko-
lejnedni,tygodnieimiesiącenieprzynosiłyjeszczeupragnionejzmiany
inawetokrzykJoannySzczepkowskiejo„końcukomunizmu”miano
usłyszećdopierowpięćmiesięcypóźniej.Lato1989wydawałosiękolej-
nymtriumfemnietylkonawetancienrégime’u,alewręcz-twórców
stanuwojennego:prezydentemPRLzostałprzecieżgenerałWojciechJa-
ruzelski,premierem-generałCzesławKiszczak.Idopiero24sierpnia,
pofiaskumisjisformowaniagabinetuprzezKiszczaka,Jaruzelskipowo-
łałnapremieraczłowiekaSolidarności:TadeuszaMazowieckiego.
Awięcprzełom24sierpnia?Chybawciążjeszczenie!Nawettego
niezwykłegodniaistniałyprzecieżdlaspołeczeństwaprzynajmniejtrzy
ważnepytania.Pierwsze:czyMazowieckiemuudasięsformowaćgabinet
wSejmiezdominowanymprzeztzw.komunistów?Drugie:czyskładoso-
bowyjegorządurzeczywiściebędziemógłświadczyćonowejpolitycznej
jakości?Trzecie,najważniejsze:czyrządten-przywciążtrwających
uwarunkowaniachwewnętrznychizewnętrznych-będziewogóle
zdolnydodziałania?
Dopierowięcdzień12września1989odpowiedziałtwierdzącona
pierwszedwapytania.Anastępująceponimtygodnieimiesiąceodpo-
11
