Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Językoweśrodkiwyrażaniawartości
15
Emocjemogąbyćzarównoprzyczynąoceny,jakikonsekwencjąoceny(nie
obowiązkowowłasnej,alerównieżpostronnej),mogąonerównieżtowarzyszyć
ocenie.Jakośćemocjizależyodstopnianasyceniaabstrakcyjnymipoznawczo-
-pojęciowymiskładnikami.Wpsychofizjologiiistniejenawetpojęcieemocji
intelektualnych(por.równieżznaneokreślenieWygotskiego:nemocjezwiązane
zesztukąsąmądrymiemocjami”).Oprócztego,podwpływemróżnorodnych
doświadczeńjedneitesamepojęciaiwyobrażeniamogąmiećcałkowicie
innewartościującezabarwienieuposzczególnychpodmiotów,anawetutego
samegopodmiotuwróżnychokresachjegożycia.
Stereotypywerbalneijęzykowyobrazświata
Imdalejoddalamysięodkategoriizmysłowościiprzybliżamydokate-
goriiabstrakcyjności,tymbardziejdowolnairelatywnastajesię(właśnie
podwpływemkognitywno-praktycznychispołecznie-komunikatywnych
aspektówdoświadczenia)kategoriawartości.Szczególniezauważalnestaje
siętowemocjach(zob.Лабащук,1993:125-129).Tymbardziejniepodwa-
żalnastajesięrelatywnośćifunkcjonalnośćkategoriiwartościwsystemach
semiotycznych:
Nieistniejenatomiastżadnaróżnicamiędzy-i-wykładnikiem
rodzajużeńskiego,a-i-wykładnikiemtrybużyczącego;wję-
zykoznawstwiejesttylkosurowamateria,zktórejwyprowadza
siękonwencjonalnąfunkcję.Jesttofunkcja,wktórąangażuje
sięfonizm,sprawiając,żprzejściowonadajemytemufonizmowi
statusorganu;fonizm,którysamwsobieprzypominawszystkie
innefonizmyimoże(taki,jakimjest)pełnićabsolutniedowolną
funkcję.…funkcja(wartość)macharakterkonwencjonalny…(de
Saussure,2004:118).
Nienależyprzytymutożsamiaćrelatywizmufunkcjiwartościasystemowej
jednosteksemiotycznychwedługkryteriumfunkcjiocharakterzenominatyw-
nymipragmatycznymzbezwarunkowąibezwzględnąwartościąsystemową
wstrukturzeinnychelementówkonkretnegosystemu:
Tym,coniezbywalnedlawszelkiejwartości,czylitym,cotworzy
wartość,niejestani
a)nieodrywalnośćodseriioponującychzesobąwielkości,które
konstytuująsystem,ani
b)faktprzysługiwania[...],aleobieterzeczynarazwnierozłączny
sposóbzesobązwiązane.
Wartośćjestzawszesynonimemelementuusytuowanegowsyste-
mieelementówpodobnych,takjakjestzawszejestsynonimem
rzeczywymiennych[...]Jeśliwziąćpoduwagęzjednejstrony
