Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TadeuszSOKOŁOWSKI
WyższaSzkołaBezpieczeństwazsiedzibąwPoznaniu
MIĘDZYNARODOWEPRAWOHUMANITARNE
AWOJNA/WALKAZTERRORYZMEM
WobliczuzmianycharakteruwojenwXXIwieku–zwojenklasycznych,
toczonychprzezpaństwa,wwojnyepokiponowoczesnej,wktórychkontrolanad
zorganizowanąprzemocąrozproszyłasięnawieleróżnychtypówaktorów
niepaństwowych”,
1wtymgrupterrorystycznych,atakżeogłoszonejwwewrześniu
2001r.wojnyzterroryzmemrodzisiękilkapytańzzakresumiędzynarodowego
prawahumanitarnegokonfliktówzbrojnych–czyobowiązującenormytegoprawa,
zwłaszcza
konwencje
genewskie
są
wystarczające,
czy
odpowiadają
współczesnymzmianom;czyużywaneśrodkiwramachtejwalkisązgodneztymi
regulacjami.Natomiastwstępnymwarunkiemjestrozstrzygnięcieczywojnę/walkę
zterroryzmemmożemyuznaćzakonfliktzbrojny,wktórymstosujesię
międzynarodoweprawohumanitarne,któredotyczykonfliktuzbrojnego,zarówno
międzynarodowego,jakiniemiędzynarodowego.
Międzynarodoweprawohumanitarne
Międzynarodoweprawohumanitarnekonfliktówzbrojnychzwanetakże
prawemwojennymlubprzeciwwojennym,rozwijasięod1864r.,kiedytoprzyjęto
pierwsząkonwencjęmiędzynarodową(opolepszeniulosurannychżołnierzy
warmiach
w
polu).
Jest
częścią
(dziedziną)
międzynarodowego
prawa
publicznego.Tworzygoszeregumówmiędzynarodowych,którepowstały
wróżnychokresach.Najważniejszeznichto:konwencjehaskiez1907r.;cztery
konwencjegenewskiez1949r.[Opolepszeniulosurannychichorychwarmiach
czynnych(IKG),Opolepszeniulosurannych,chorychirozbitkównamorzu
(IIKG),Otraktowaniujeńcówwojennych(IIIKG),Oochronieosóbcywilnych
podczaswojny(IVKG)];Konwencjahaskaoochroniedóbrkulturalnychwrazie
konfliktuzbrojnegoz1954r.;dwaprotokołydodatkowedoczterechkonwencji
genewskichz1977r.–dotyczącyochronyofiarmiędzynarodowychkonfliktów
zbrojnych(Iprotokółdodatkowy)idotyczącyochronyofiarniemiędzynarodowych
konfliktów
zbrojnych
(II
protokół
dodatkowy);
Konwencja
o
zakazie
lub
ograniczeniuużywaniapewnychbronikonwencjonalnych,któremogąbyć
uważanezapowodującenadmiernecierpienialubzaposiadająceniekontrolowane
skutkiz1980r.wrazzprotokołamidodatkowymi;Konwencjaozakazieużywania,
przechowywania,produkowaniaiprzekazywaniaminskierowanychprzeciwko
ludziomorazoichzniszczeniuz1997r.
Wewspólnymartykule3wszystkichczerechkonwencjigenewskichjest
zawartazasadahumanitaryzmu,któraprzewiduje,żeosobyniebiorące
bezpośrednioudziałuwdziałaniachwojennych,równieżtektórewcześniej
walczyły,alezłożyłybrońmusząbyćwewszystkichokolicznościachtraktowane
1M.Sheehan,Ewolucjanowoczesnychwojen(w:)BaylisJ.,WrtitzJ.,Gray.C.S.,CohenE.,Strategia
wewspółczesnymświecie.Wprowadzeniedostudiówstrategicznych.Kraków2009,s.64
