Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
25
poddaniasięłamiąctymsamymart.4i5IIIKonwencjigenewskiej.
39Niemaona
wątpliwości,żeniewystępujelukawprawie–albojestkonfliktzbrojnyiwówczas
stosujemymiędzynarodowegoprawahumanitarnego,alboniematakiego
charakteruiwówczassięgamypomiędzynarodoweprawoprawczłowieka.
40
ZdaniemMilenyStenkijestmożliwelegalnezastosowanieselektywnejeliminacji
wzgodzieztymprawempodwarunkiemzastosowaniazasadyproporcjonalności,
zasadykoniecznościwojskowej.
41
Wydajesię,żetaocena,wświetledokonanejprzezMarcinaMarcinkoanalizy
operacjiStanówZjednoczonych„NeptuneSpear”dotyczącejselektywnejeliminacji
OsamybinLadena,jestzbytuproszczona.Wsytuacjiprowadzeniajejprzezdane
państwonaterytoriuminnegopaństwa,każdytakiprzypadek„powinienbyć
rozpatrywanyoddzielnie,zuwzględnieniemwszelkichstosownychokoliczności
orazwświetleobowiązującychzasadinormzzakresuiusadbellum,iusinbello
imiędzynarodowegoprawaprawczłowieka”.
42
Natomiastzpunktuwidzenia
międzynarodowegoprawahumanitarnegonależałobyjednoznacznierozstrzygnąć
–czytakiaktmiałmiejscewczasieiwramachterytorialnychkonfliktuzbrojnego,
zuwaginato,żewmyślprawakombatantjestlegalnymcelematakupod
warunkiemrespektowaniazasadhumanitaryzmuikoniecznościwojskowejoraz
proporcjonalności.
43Należałobyturównieżjednoznacznierozstrzygnąćczystatus
osoby
wydającej
rozkaz
lub
planującej
atak
uczestniczą
bezpośrednio
wdziałaniachzbrojnych.
PodobnietwierdząA.Bieńczyk-Missala,P.Grenich,którenabazieanalizy
zbombardowaniasamochoduprzezUSAwJemeniezczłonkamiAl-Kaidy,
zauważyły,żezjednejstronymożnazakwalifikowaćtojakoodrębnyincydent,
pojedynczyakt,alezdrugiejstronyistniejąprzesłankitraktowaniategozdarzenia
jakoelementutrwającegokonfliktu,zdarzeniebędąceimmmentączęścią
międzynarodowegokonfliktuzbrojnego.Wsytuacjibrakutakiejciągłości,jak
wprzypadkudziałańarmiiUSAnaterenieFilipinuważają,żezjednejstrony
można
taką
sytuacje
zakwalifikować
jako
umiędzynarodowiony
konflikt,
w
tym
przypadku
wojny
domowej,
ale
z
drugiej
bardziej
zasadne
jest
zakwalifikowaniedotypowejakcjipolicyjnejzudziałemsiłzbrojnychinnego
państwa(wtymprzypadkuUSA).
44
39A.Szpak,Selektywnaeliminacjawmiędzynarodowymprawiehumanitarnym,„Międzynarodowe
prawohumanitarne”.2013,tomIV,op.cit.,MPH,s.36
40
Ibidem,s.43;napodobnymstanowiskustoiMartaSzuniewicz,Dopuszczalnośćselektywnej
eliminacjiwświetlemiędzynarodowychstandardówprawczłowieka,Ibidem,s.65
41M.Stenka,Selektywnaeliminacjaaprawopaństwadosamoobrony,Ibidem,s.73
42M.Marcinko,SelektywnaeliminacjaOsamybinLadena,op.cit.,s.123
43
RadaPrawCzłowiekaONZkilkakrotniezajmowałasięproblememużywaniadronówdowalki
zterroryzmem–wrezolucjiz24marca2014r.,napodstawieraportówspecjalnychsprawozdawców
ONZ-P.AlsonaiCh.Heynsa(ds.pozasądowych,doraźnychiarbitralnychegzekucji)
iB.Emmersona(ds.promocjiiochronyprawczłowiekaipodstawowychwolnościpodczaswalki
zterroryzmem)–wezwałapaństwadotransparentnościdanychdotyczącychużywaniadronów
iśledztwawprzypadkuichużycianiezgodnegozprawemmiędzynarodowym–Ensuringuseof
remotelypilotedaircraftorarmeddronesincounter-terrorismandmilitaryoperationsinaccordance
withinternationallaw,includinginternationalhumanrightsandhumanitarianlaw.A/HRC/25/L.32,
http://ap.ohchr.org/documents/dpage_e.aspx?si=A/HRC/25/L.32
44A.Bieńczyk-Missala,P.Grenich,Międzynarodoweprawohumanitarnewświetlewspółczesnych
konfliktówzbrojnych,E.Haliżakiin.(red.)StosunkimiędzynarodowewXXIwieku,Warszawa2006,
s.316-317
