Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prezentacjawspółczesności
Wieleodkryć,zjawiskiwytworówbywauznawanychzacha-
rakterystycznedlapoczątkówwspółczesności:teoriawzględności
AlbertaEinsteina(którapodważyłaoczywisteprzekonania,żeświat
jeststabilnyijednoznacznieuporządkowany,coskądinądpodjęła
teższtukaawangardowa),psychoanalizaZygmuntaFreuda(która
zniszczyławyobrażenieczłowiekajakojednostkizharmonizowanej
iracjonalnej),stopniowepomniejszanieroliEuropywświecie,ro-
snącawspółzależnośćspołeczeństwwkwestiachsurowcowych.Do
tychelementówwyznaczającychpoczątkiwspółczesnościtrzebateż
zaliczyćsamochódinaftę,noweźródłaenergii(najpierwelektry-
czność,apotemenergięatomową),sztucznetworzywa,odkrycia
kosmiczne,elektronikę,automatyzacjęikomputery,przemysłgene-
tyczny,komunikacjęnaskalęglobalną.Wszystkotodoprowadziłodo
znaczącychprzeobrażeńwfunkcjonowaniukultury,gospodarki,po-
lityki,pracyzawodowej,rodziny,obyczajowości,komunikowania
orazidei.Zazwyczajsłuszniesięteżtwierdzi,żewspółczesność
zaczynasięwtedy,kiedyporazpierwszydająznaćosobieproblemy,
któresąodczuwaneobecnie.Innarzecz,żetenwspółczesnyświat
aninieodcinasięodświatapoprzedniego,aniniejestjegoprostą
kontynuacją.Jestto-jakstwierdziłGeoffreyBarraclough-Hnowy
świat,tkwiącykorzeniamiwświeciestarym”.
GdydzisiajmówisięoHponowoczesności”lubHpłynnejnowo-
czesności”(ZygmuntBauman),niekiedyoHpóźnejnowoczesności”
(np.JürgenHabermasczyAnthonyGiddens)czyHmoderniepost-
modernistycznej”(WolfgangWelsch),tomasięnamyśliwłaśnie
współczesność.Jean-FrançoisLyotard(1996:40inast.)charakteryzu-
jeponowoczesnośćjakoodrzuceniepowszechnieznanychkategorii
iregułizastąpienieichfragmentarycznościąinieokreślonością,od-
rzuceniezwiązkówwyraźniedeterminującychzjawiskanarzeczich
nieprzewidywalności,odrzuceniecałościizastąpieniejejróżnicami.
ZygmuntBauman(1994:7)określaponowoczesność(wyrażającą
sięchoćbywstylużycia)międzyinnymijakoniespójność,niekon-
sekwencjępostępowania,fragmentaryzacjęiepizodycznośćróżnych
sferaktywnościludzi.WolfgangWelsch(1998:48iin.)twierdzi,że
ponowoczesnośćpojawiłasięjakoskutekrefleksjinadspecyfiką
poznaniadominującegownowoczesności.Ponowoczesność,według
niego,cechujesięHrozkłademcałości”,pluralizmem(awięcwieloś-
ciąformmyślenia,języka,życia),względnościąinieokreślonością.
12
