Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
DawidKobiałka,KorneliaKajda,ArkadiuszMarciniak
kulturowe(archeologiczne)jestdobrem(zasobem)–możnaje,anawetwię-
cej:należyrozsądniewykorzystywaćdladobrawspółczesnychiprzyszłych
pokoleń(Pawleta,Marciniak2021).
Nagrunciepolskiejarcheologiinadalmamyrelatywnieniewielekrea-
tywnychiskutecznychprzykładówdziałań,którewdrażałybyideespołecz-
nieodpowiedzialnejorazdemokratycznej,opartejnapartnerskichzasadach
nauki,włączającejlokalnewspólnotywsamprocestworzeniawiedzy.Tę
lukęmauzupełnićniniejszapublikacja.Dlaprzykładupodajmytakiciąg
przyczynowo-skutkowy:wtrakciepracarcheologicznychnadanymterenie
mieszkańcybadanychmiejscowościbardzoczęstobylizatrudnianidopo-
mocy.Traktowanoichjednakzwyklejakozaledwieśrodekdoosiągnięcia
celu–pozyskaniazbioruartefaktów,ekofaktówitd.,stanowiącychpod-
stawęnowychustaleńnaukowych.Całośćdziałalnościspołecznejarcheo-
logówsprowadzałasięzatem–dokonującpewnegouproszczenia–do
wygłaszaniastosownychwykładów,seminariów,odczytów,dopisaniaar-
tykułówpopularno-naukowychczywystąpieńwradiuitelewizjiitd.Rolą
archeologa-badaczabyłowiecprzekazywanieszerszejpublicznościnauko-
wejwiedzy.Toniewątpliwieprzykładpodejściajednowymiarowego,od
któregocorazczęściejsięodchodzi,zauważająclicznieuproszczeniaznie-
gowynikające(por.Kajda,Kobiałka2018).Archeologiawspólnotowajest
właśniepróbąwyjściaztakiegoedukacyjnegomodeluuprawianianauki.
Zdebattoczącychsięwduchuogólniejszejrefleksjifilozoficznejoraz
społecznejdodyskursuarcheologicznego(szczególniewtzw.archeologii
postprocesualnej,por.Hodder2003)przeniknęłypróbyangażowanialo-
kalnychspołecznościwpracearcheologicznenazasadachpartnerskich,
refleksyjnych,multiwokalnych(ang.multivocality)–chodziłoooddanie
głosuosobomżyjącymwbezpośrednimsąsiedztwiebadanejprzeszłości
(np.Flewelleniin.2022).Samprocesdemokratycznegowłączaniaspo-
łeczeństwawwytwarzaniewiedzyarcheologicznej,budowaspołecznego
ikulturowegokapitału,współpracanarzeczlepszejochronyizarządzania
dziedzictwemkulturowym–stałysięcelamisamymiwsobie.Zarazem
edukacjaipopularyzacjawiedzynaukowej,ztejperspektywy,okazałysię
inherentnymielementamipraktykinaukowej,tworzonejwsposóbempa-
tycznyizrównoważony.
Niniejszapublikacja,Archeologiawspólnotowa–poznającprzeszłość,nie
zapominającoteraźniejszości,wswymzakresietematycznymodnosisiędo
jednegozgłównychaspektówdzisiejszejarcheologii–szukaodpowiedzina
pytanieoto,jakuprawiaćnaukęzidlawspółczesnegospołeczeństwa.Jest
topytanieofundamentalnymdlaarcheologii,aletakżeinnychnaukhu-
manistycznych,jaknp.antropologiakulturowa,etnografiaczyteżhistoria,
znaczeniu.Możnatoprzedstawićwnastępującysposób:społeczeństwo
