Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzającterminnanimant”
,HalinaWaszkielpozostawiawcen-
trumuwagiparadygmatnożywiania”
,czyliwytwarzaniaprzezartystęani-
mującego/manipulującegoobiektamiwjegowładaniuiluzjiżyciamaterii
nieożywionej.Wtakimujęciuzachowanazostajeopozycjamiędzytym,
cożyweisprawcze,czyliludzkie,orazmartweibierne,czylimaterialne.
Animantyjakoobiektynieożywione(nie-ludzkie)pozostająwroliprzed-
miotówperformansuludzkiego.Tymczasem,jakpokazałampowyżej,przy-
wołująclalkarskiekoncepcjewypracowanenagruncieperformatykioraz
nowegomaterializmu,lalki,przedmioty,materiadomagająsiędostrzeżenia
ichautonomicznejsprawczości,ichzdolnościgenerowaniaperformansu
artystycznego,wreszciewytwarzanychprzezniemodelirelacji.Jestistot-
naróżnica,podkreślaDassiaN.PosnerwewstępiedotomuTeRoutledge
CompaniontoPuppetryandMaterialPerformance,międzytakrozumianym
performansemmaterii(materialperformance)-wktórymideęmanipulacji
zastępujewspółdziałanie,uważnośćnaaktywnośćkażdejzestronperfor-
mansu-aperformowaniemzmaterią/materiałami(performancewithmate-
rials),czyliużywaniemprzedmiotówprzezczłowieka,manipulowanienimi
jakoobiektamipoddanymijegowoli.ZaproponowanyprzezHalinęWasz-
kielterminnanimant”pozostawianaswpolusemantycznymperformowa-
niazmaterią.TymczasemprzyjętezaProschanempojęcienperformujące
przedmioty”kierujeuwagęnaperformansmaterii(materialperformance),
osobnąsprawczośćlalek,masekiprzedmiotówwprocesiewspółdziałania
zczłowiekiemikreowaniaprzedstawienia.
Wprzypadkuoryginalnychsolowychpraktyk,któreanalizujęwtejksiąż-
ce,ichintrygującazłożonośćwynikastąd,żeujawniająonewielopoziomowe
relacjeczłowiekazmaterią,wtymte,którewynikajązautonomicznejspraw-
czościperformującychprzedmiotów.Ztegopowoduteminnperformujące
przedmioty”będziedominowaćwproponowanychprzezemnieanalizach.
Nieznaczyto,żerezygnujęzestosowaniaterminównlalka”
,nfigura”
,nma-
ska”
,ncień”
,nprzedmiot”
,nobiekt”
,nanimant”iinnychokreśleńwynikających
ztradycjigatunkówlalkarskich(np.nmarionetka”itd.),gdyoddająonena-
turęopisywanychzjawisk.Terminologiatajestświadectwembogactwaform,
materii,konstrukcji,technikanimacyjnychisposobówdziałaniaperformu-
jącychprzedmiotów.
Wkonsekwencjiposzerzaniasiępraktyklalkarskiegowspółdziałania
człowiekazmateriąproblematycznystajesięrównieżstatusterminunlal-
karz”
,określającegonazwęprofesjiteatralnej.MarekWaszkielzauważa:
34Teatralnewspółdziałanieczłowiekaimateriiwświetleprzemian...
