Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MateriałyRacheliAuerbach[1]
19
Duszajakoznaczenieżywegociała.
NatejmetafizyceopieraKlagesswąnaukęocharakterzei„wyrazie”;jestto
stosunekwyjawudotegocosięwnimwyjawia.Ciałojestwyjawemduszy,
duszajestznaczeniemżywegociała
42
.Klagestłumaczystosunekciałado
duszynaprzykładziemowyludzkiej:
„Przyczynąkażdegodźwiękumowysąruchykrtani,językaiwarg,które
znowubiorąswójpoczątekwmózgu.Gdyzaśpytamyjeszczedalej,cospowodo-
wałopodnietyruchowewcentralnymukładzienerwowym,toitakodpowiedźnie
wyprowadzinaspozaprocesycielesne.Dźwiękimowymająjednakponadtojesz-
czeznaczenie,któretakściśleznimijestzłączone,żezazwyczajzważamyowiele
mniejnasposóbmówienia,jaknaznaczeniesłów.Dokładniebiorącstanowidźwięk
mowyznakpewnegopojęcia,pojęciejesttym,codźwięktenoznacza.Itak
samojakdźwiękmowyjestznakiempojęcia,taksamojestżyweciałowyja-
wemduszy;itaksamo,jakznającydanąmowęwydobywazwymówionych
[21]dźwiękówzawartywnichsąd,taksamomywydobywamyzezjawiskżywego
ciałaporuszeniaduszy,któresięwnichujawniają.Niepytamyzatemwcaleoprzy-
czynęruchuwyrazotwórczego,tylkoojegozawartośćpsychiczną
43
.
Takiebezpośrednieujmowaniewformachzawartościpsychicz[nej]zachodzi
zdaniemKlagesanietylkoprzypatrzeniunaformyiruchyciałaludzkiego,lecz
równieżprzyzmysłowymspostrzeganiuświatanieorganicznego,autworzoneprzy
tymokreśleniasłownemajądoniosłośćodkrywczą,zczegoKlagesdalejwypro-
wadzaswojąmetodęznajdowaniatreściwyrazuzapomocąanalizynazw,którama
wjego„psychologii”wielkieznaczenie
44
.
SpielerischeaufdieRichtschnurseinerAusgestaltungverzichten.Wirhaltendiepsychologische
Betrachtungsweisenichtnurderphysiognomischenverwandt,sondernalsinderTiefemitIhr
identisch”.[L.Klages],Grundl[agen]d[er]Charakterkunde,str.12.
42
[L.Klages],Grundl[agen]d[er]Charakterkunde,str.131.
43
„DieUrsachejedesSprachlautssindBewegungendesKehlkopfs,derZungeundderLippen,
dieihrerseits[102]wiederimHirnentspringen.Wollenwir…weiterfragen,durchwasdieBewe-
gungAnstösseimNervenzentrumbewirktwordenseinen,soführteunsdochdieAntwortdar-
aufnichtüberLeibesvorgängehinaus.AusserdemaberhatderSprachlauteinenSinn,deraufso
innigeWeisemitihmzusammengehört,dasswieweitwenigeraufdasWiedesSprechensalsauf
dieBedeutungderWortezuachtenpflegen.GenauergesagtisterdasZeicheneinesBegriffes,der
BegriffdasvomSprachlautBezeichnete.Ebensonun,wiederSprachlautZeichendesBegriffs,
ebensoistderlebendigeLeibdieErscheinungderSeele;undebensowiederSprachkundigeden
gesprochenenLautendasUrteilentnimmt,dassiemeinen,ebensoentnehmenwirdenVorgängen
deslebendigenLeibesdieseelischeWallung,dieinihnensichäussert.Wirfragenalsokeineswegs
nachderUrsachederAusdrucksbewegung,sondernwirfragennachihremseelischenGehalt”.
[L.Klages],Ausdrucksbew[egung]u[nd]Gestaltungskr[aft.GrundlegungderWissenschaftvom
Ausdruck,Leipzig1923],str.17.
44
Tamże,str.18–22.