Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstępXV
Kwidzyn,Malbork,SusziSztum).AneksjiWolnegoMiastaGdańskadokonano
ustawąReichstaguz1września1939r.NamiestnikiemRzeszywtymOkręgu
zostałAlbertForster,pełniącyjednocześniefunkcjęgauleitera,tj.szefaokręgu
partyjnegoNSDAP.Wjegorękachspoczywałoogólnekierownictwoadministra-
cjipaństwowej.Od1941r.wjegogestiiznalazłsięrównieżUrządPowierniczy,
zarządzającymieniemodebranymPolakomiŻydom.
TerytoriumOkręguRzeszyGdańsk-PrusyZachodnieobejmowało25705km
2
,
zamieszkiwałoje2,15mlnludzi.StolicąprowincjibyłGdańsk.Prowincjaskładała
sięztrzechrejencji:gdańskiej(RegierungsbezirkDanzig),bydgoskiej(Regierungs-
bezirkBromberg)ikwidzyńskiej(RegierungsbezirkMarienwerder).Każdarejen-
cjapodzielonabyłanapowiaty.Wskładrejencjigdańskiejwchodziłypowiaty:
Chojnice,Elbląg,Gdańsk,Kartuzy,Kościerzyna,NowyDwórGdański,Starogard
Gdański,Tczew,Wejherowo,orazczterymiastawydzielone:Elbląg,Gdańsk,Sopot,
Gdynia.Wrejencjibydgoskiejznalazłysiępowiaty:Bydgoszcz,Chełmno,Sępólno,
Świecie,Toruń,Tuchola,Wyrzysk.Dorejencjikwidzyńskiejnależałypowiaty:
Brodnica,Grudziądz,Lipno,Kwidzyn,Malbork,NoweMiastoLubawskie,Pra-
buty,Rypin,Sztum,Wąbrzeźno.
LudnośćżydowskanaPomorzubyłanielicznairozproszona.Donajwiększych
ośrodków,wktórychmieszkaliŻydzi,należały:Brodnica,Bydgoszcz,Gdańsk,
Gdynia,Lipno,Rypin.Podobniejaknainnychterytoriach,naktórychtoczyłysię
działaniawojennewewrześniu1939r.,równieżwwielumiastachnowopowsta-
łegookręguRzeszymieszkańcypodejmowalichaotycznepróbyucieczkiiznale-
zieniaschronieniaprzednacierającymiwojskaminiemieckimi.Towarzyszyłyim
pogromyizabójstwadokonywaneprzezWehrmachtioddziałySelbstschutzu.Do
największychmasakrdoszłowBydgoszczyiFordonie,StarogardzieGdańskim,
ŚwieciuiRypinie.Jużnadługoprzedwybuchemwojnyhitlerowcyprzygotowali
listyznazwiskamiponad1,5tys.Polaków,ŻydówiNiemcówzobszaruWol-
negoMiastaGdańskai„polskiegokorytarza”,przeznaczonychdoaresztowania
poatakunaPolskę.UwięzionychwwynikutejakcjiprzetrzymywanowGdańsku
wbudynkuVictoria-Schule
4
,anastępniewkoszarachwojskowychwNowymPor-
cieinaterenieprzyszłegoobozukoncentracyjnegoStutthof.Żydówprzetrzymy-
wanorównieżwmałymobozienaOruniorazwewsiachBrzeźnoiGranicznaWieś.
AresztowanychwGdyniprzetrzymywanowbyłychkoszarachwRedłowie.Takjak
nainnychterytoriachwcielonychdoRzeszynamasowąskalęniszczonoibezczesz-
czonosynagogi,rabowanomienieinakładanonagminyżydowskiekontrybucje.
Władzeniemieckieusilniedążyłydotego,abyOkręgGdańsk-PrusyZachod-
niezostałjakopierwszyogłoszonyjudenrein.NaterenachGdańskaiPomorza,
atakżeGórnegoŚląskazamierzanozlikwidowaćgminyżydowskielicząceponi-
żej500członkówiprzenieśćichmieszkańcówpozaterytoriumRzeszy.Jeszcze
4Gmachszkołyznajdujesięprzyul.Kładki(dawniejHolzgasse).
