Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Z.Górny
2nWYBRANETEORIEIHIPOTEZYMODYFIKOWANIA
Modyfikacjametaliistopówwujęciuogólnympoleganawprowadzeniuma-
łychdodatków(częstomikrododatków)tzw.modyfikatorówdociekłegometalu
(stopu),takich,którewpływająnaproceskrzepnięciaikrystalizacjiodlewui
międzyinnymipozwalająnaregulowanieilości,wielkościipostaciwydziela-
nychfaz[10,20-23].
Abstrahującodróżnorodnychteoriiihipotezmodyfikowaniadotyczących
różnychmetaliistopów,skoncentrowanosięnadodatkachdwojakiegorodzaju:
−zmniejszającychkątzarodkowaniaoraznapięciepowierzchniowenagra-
nicymiędzyfazowejciecz-zarodek,
−powodującychpowstawaniedodatkowychpodkładekkrystalizacyjnychi
tymsamymzwiększającychichilość.
SięgniętodomodyfikatorówIrodzaju,czyliopartychnateoriielektronowej
budowysubstancjiibędącychnośnikamiswobodnychelektronówwciekłym
metalu,isformułowanocechycharakteryzująceichprzydatnośćdoprocesu
modyfikowania,amianowiciewartościefektywnegopotencjałujonizującegoUef
[10].WszystkiesubstancjemającemniejsząwartośćelektroujemnościlubUef
niżmetalowaosnowa(danegostopu)będąwykazywałydziałaniemodyfikujące
podczaskrystalizacji.NatomiastsubstancjeowiększejwartościUefniżmetalo-
waosnowabędądziałałydemodyfikująco,czylibędąprowadziłydopowiększe-
niaziarnpierwotnejstrukturykrystalicznej.Jesttozwiązaneztym,żeimmniej-
szajestwartośćpotencjałujonizującego,tymłatwiejsubstancjaoddajeswoje
elektronywartościowościoweiodwrotnie.Możnatozapisaćnastępująco[10]:
modyfikatory:UMe-UMod>O,
demodyfikatory:UMe-UMod<O.
(1a)
(1b)
DrugimczynnikiemcharakteryzującymprzydatnośćdomodyfikowaniaIro-
dzajudodatkówlubdomieszekjestichrozpuszczalnośćwosnowiemetalowej.
Dobrymodyfikatorpowinienbyćrozłożonynagranicachkryształówlubklaste-
rów(wstanieciekłym)iniewnikaćwnie.Tacechamodyfikatorareprezento-
wanajestprzezmałąrozpuszczalnośćwstaniestałym:Cs<1%.Obietecechy
charakterystycznemożnaująćwpostaciwyrażenianatzw.współczynnikak-
tywnościmodyfikującej
u
[5,10]:
u
=
U
M
e
C
−
s
U
Mod
.
(2)
Modyfikatorypowinnysięcechowaćwartością
u
>1.
Dalszymczynnikiempozwalającymnaprzybliżonewytypowaniemodyfikato-
rajestnapięciepowierzchniowewstosunkudootaczającegopowietrza
σ
,awła-
ściwieróżnicanapięćpowierzchniowychmodyfikatoraiosnowymetalowej,czyli
