Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
RozdziałII
skanieDolnegoŚląska,apotemcałejprowincjiśląskiej,stawałosięcorazbardziej
realne,kwestiedziedzictwajulijsko-bergijskiegoschodziłynaplandalszy.Każdy
krokłamiącyukładz1739r.uderzałbyweFrancję.Monarchabyłzdania,żeuwin-
teresieFrancjijestutrzymaniesłabegosąsiadanabrzegachRenu,niebędziewięc
tolerowaćsilnychiskłonnychdokonfliktuksiążąt”
.Gdybypruskaarmiazostała
zgromadzonanadRenem,takjaktozamierzałw1738r.FryderykWilhelmI,to
wówczasjądropaństwaizapleczearmiizostałybywystawionenazagrożenieze
stronyHanoweruiSaksonii.Zkoleigdybykrólpozostawiłczęśćwojskdoosłony
MarchiiBrandenburskiej,tobyłbynaobukierunkachzbytsłaby.
DlategoteżwkroczenienaŚląsk,naobszarzektóregoznajdowałysięwówczas
tylkonieliczneaustriackiezałogi,zapowiadałołatwyiszybkisukces4.Prowincja
śląskagraniczącazMarchią,zeswymdogodnympołożeniemgeograficznym,sta-
nowiłaidealneuzupełnienieterytorialnegokształtuPruswzdłużbieguOdry.Fry-
derykIIniezamierzałteżprzestrzegaćsankcjipragmatycznejzwłaszczapozacho-
waniuAustriakóww1738r.względemjegoojca.Zgodnezprawemdawneroszcze-
niapruskiedotycząceŚląskanawiązywałydoukładuz1537r.odziedziczeniu
księstwlegnickiego,brzeskiegoiwołowskiego,odwoływałysiędoprawadziedzic-
twawygnanegow1621r.margrabiegoJanaJerzegoksięciaKarniowa5,synaelekto-
raJoachimaFryderyka6,uznanegoprzezAustrięw1686r.,atakżeuwzględniały
czasowąprzynależnośćpowiatuświebodzińskiegodoMarchiiBrandenburskiej7.
Powiattenzostałoddanyw1695r.,jednakodtegomomentuAustriacywymagali
odBrandenburgiiaktuzrzeczeniasięprawdowszystkich,wymienionychwyżej
księstwśląskich.WWiedniuniezapomnianoopruskichpretensjach,tezaś,jaksię
miałookazać,ponownieujrzałyświatłodzienne.
Uznaniepraw22-letniejMariiTeresy8dotronuwęgierskiegoiczeskiegooraz
akceptacjakandydaturynacesarzajejmałżonkaFranciszkaStefanaksięciaLota-
4Armiaaustriackaliczyławtymczasieok.108tys.regularnychwojsk,jednakichdyslokacjanaza-
grożonychkierunkachspowodowała,iżnaŚląskuznajdowałsięw1740r.tylkoregimentpiechoty
WenzelWallisliczący1530ludziorazliczącaok.300ludzikompaniaochotnicza.Dopieropóźnąje-
sienią,wmiaręwyjaśnianiasięsytuacjinagranicyzPrusami,naŚląskściągniętododatkowesiły,tak
iżwmomencieinwazjipruskiejgen.Brownedysponowałsiłą7359ludzii560koni,zczego1178
żołnierzyznajdowałosięwGłogowie,ajednakompanianaPrzełęczyJabłonkowskiej.Dodziałań
polowychpozostawało6061ludzioraz560koni[PM].
5JanJerzyHohenzollern(1577-1624)–drugisynelektoraJoachimaFryderykaBrandenburskiego.
Wlatach1592-1604byłprotestanckimadministratorembiskupstwawStrasburgu,awlatach1606-
1621księciemKarniowa,któreod1523r.byłowłasnościąHohenzollernów.PoklęscepodBiałą
Górą,jakosojusznikFryderykaV(elektorpalatynatuikrólCzech),zostałskazanyprzezHabsbur-
gównabanicjęikonfiskatędóbrśląskich[PM].
6JoachimFryderykHohenzollern(1546-1608)–wlatach1598-1608elektorBrandenburgii,awla-
tach1603-1608książęregentKsięstwaPruskiego–lennaRzeczpospolitej[PM].
7CzasowaprzynależnośćpowiatuświebodzińskiegodoBrandenburgiitrwaławlatach1686-1694[PM].
8MariaTeresaHabsburg(1717-1780)–córkacesarzaKarolaVI,arcyksiężnaAustriiikrólowaWę-
gier(1740-1780),królowaCzech(1743-1780),aod1745r.niekoronowanacesarzowaRzeszyNie-
mieckiej.Podważeniejejprawdotronu,mimosankcjipragmatycznej,stałosięokazjądowybuchu
wojenśląskichiwojnyosukcesjęaustriacką.W1736r.wyszłazaks.LotaryngiiFranciszkaIStefana,
od1745r.cesarza,początkującistnienieDomuHabsbursko-Lotaryńskiego[PM].
