Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Iwojnaśląska
27
ryńskiego9,WielkiegoKsięciaToskanii,spotkałasięzoporemmocarstweuro-
pejskich.AkcesdohabsburskiegospadkuzgłosiływkrótceHiszpania,Sardynia,
BawariaiSaksonia.DotronucesarskiegopretendowałrównieżelektorBawarii
KarolAlbert10,którycieszyłsiępoparciemFrancji.Faktemoniewątpliwiedu-
żymznaczeniudlapolitykipruskiejbyłorosnącenapięciewstosunkachangiel-
sko-francuskich,któreFryderykIIplanowałwykorzystaćwchodzącwprzymie-
rzezktórąśzestron.Prusywzbliżającymsiękonflikciezamierzałyużyćprawie
100tys.armię,słusznieuznającjązaswójnajwiększyatut.
FryderykIIwpóźniejszymokresieoceniałwyprawęnaŚląskjakorealizacjęmło-
dzieńczegozapałuiambicji.Pomijającjednaktęmotywację,należystwierdzić,że
monarchabyłświadomykoniecznościzapewnieniaPrusomstabilnejpozycjina
areniemiędzynarodowej.PrawaDomuBrandenburskiegodośląskichksięstwda-
wałykrólowiodpowiednipretekstprawnydowszczęciaprocesuroszczeniowego,
choćwchwilipodjęciadecyzjiokonflikciemonarchaniemógłprzypuszczać,jak
drogowojnatabędziekosztowaćpaństwopruskie.Moralnymusprawiedliwieniem
podjętychkrokówbyłakoniecznośćrealizacjiprawswegokrajuorazprzekonanie,
żewyłączniesukcesywojennedecydująosileisukcesachpaństw.
1.ZajęcieŚląska
Wdniu28.X.1740r.przebywającywRheinsbergu11królpoinformował
feldmarszałkahr.vonSchwerinaiministraHeinrichavonPodewilsa12odecy-
9FranciszekIStefanLotaryński(1708-1765)–ŚwiętyCesarzRzymski.W1736r.poślubiłMarię
Teresęwzwiązkuzczymutraciłprawadoswegoksięstwadziedzicznego,jakimbyłaLotaryngia
(1737),którąotrzymałStanisławLeszczyński.WzamianzatouzyskałW.Ks.Toskanii.W1740r.
wrazzwstąpieniemnatronMariiTeresyzostałwspółregentemwszystkichkrajówhabsburskich,
aw1745r.zostałkoronowanynacesarza.MimotegotoMariabyłarzeczywistawładczynią[PM].
10KarolAlbrechtBawarski(1697-1745)–elektorBawarii(1726-1745),królCzech(1741-1743)ice-
sarzRzeszyNiemieckiej(1742-1745),przyjmującimięKarolaVII.JakopraprawnukcesarzaFerdy-
nandaIIuważałsięzanajodpowiedniejszegonastępcęostatniegomęskiegoprzedstawicieladynastii
HabsburgówKarolaVI.Ztegopowodu,wykorzystującpoparciePrusiFrancji,rozpocząłwojnę
zAustrią,którapopoczątkowychsukcesach(zajęciePragiw1741ikoronacjacesarska)zakończyła
sięjegoklęską.Mimotegodokońcażyciazachowałtytułcesarski[PM].
11Rheinsbergtomiejscowośćizamekpołożoneok.100kmnapółnocodBerlina.Znajdującysię
wyspiezamekw1736r.zostałprzekazanyprzezFryderykaWilhelmIswemunastępcy.Wlatach
1736-1740stałsięonoficjalnąrezydencjąmłodegoFryderykaijegożonyks.ElżbietyKrystyny.
Wtymczasiezamekzostałrozbudowanyipowiększony.W1744r.Fryderykpodarowałgoswemu
bratuHenrykowi,którymieszkałwnimwrazzeswąmałżonkąks.WilhelminąHessen-Kassel,ażdo
swejśmierciw1802r.Obecniewzamkuznajdujesięmuzeum[PM].
12HeinrichvonPodewils(1696-1760)–pruskiministerihrabia.W1720r.zostałtajnymradcąwojny
(GeheimerKriegsrat)wpruskimGeneralnymKomisariacieWojny,adwalatapóźniejzostałtajnym
radcąfinansowym(GeheimerFinanzrat).Podkonieclatdwudziestychodbywałtakżemisjedyplo-
matyczne.W1730r.zostałministremgabinetu,aodwstąpienianatronFryderykaIIpełniłfunkcję
ministrawojnyorazstanuprowadzącpruskądyplomacjęistającsięnajważniejszymministrem
wkraju.Szybkojednaktokrólprzejąłosobiściekierowaniepruskąpolitykązagraniczną,asamPode-
wilsstałsięjedyniezaufanymdoradcąwładcy.ProwadziłrokowaniazAustriakamiiSasami,które
doprowadziłydotraktatówpokojowychweWrocławiuiBerlinie(1742)orazwDreźnie(1745).Po
