Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.ORGANIZACJAARMII
RZYMSKIEJZACZASÓW
DIOKLECJANA
IKONSTANTYNAWIELKIEGO
I.Źródła
Mogliśmydostrzec,żedrugapołowaIIIwiekuzarównodlacałegoImpe-
formydwóchwielkichcesarzy–DioklecjanaiKonstantyna,którychrządy
riumRzymskiegojakidlaarmiimiałacharakterfazyprzejściowej.Re-
stanowiąjedenznajważniejszychpunktówzwrotnychwhistoriinarodówza-
mieszkującychbasenMorzaŚródziemnego,położyłykresówcześniepostępu-
jącymtendencjomodśrodkowym.
Zostaliśmynaszczęścieobdarowaniźródłamiztegookresu.Oorganizacji
armiiczytamywNotitiaDignitatum,spisiestanowiskdowódczychipojedyn-
czychjednostekwojskowych.Jakjużwcześniejzostałowspomniane,Notitia
Dignitatumzredagowanoporazostatniwroku425,jednakniektóretreścitego
dokumentuodzwierciedlajątakżesytuacjęzlatpóźniejszych.Wszystkocodo-
tyczyprawawojskowegojestzapisanewkodeksieTeodozjuszaIIiJustyniana.
Nieocenionązaletątychrozporządzeńsąnaogółchronologiczneidokładne
spisy.Wewnętrznestosunkipanującewarmiipoznajemywhistorycznymdzie-
leAmmianusaMarcellinusa,którezostałoukończonewostatnichlatachIV
wieku.Zobrazowanewnimwojnyzlat353-378przedstawionesąwsposób
żywiołowyibarwny,ajesttotymbardziejinteresującebiorącpoduwagęfakt,
żeautorjakostaryżołnierzfrontowynawłasnejskórzedoświadczyłwiększości
przedstawionychwydarzeńapodczasnarracjiwykazujesięwnikliwązdolno-
ściąobserwacjiiniebywałąpamięcią.Tylkozachowującnajwiększąostrożność
możnabyodwoływaćsiętutajdoWegecjusza.Oddawnawiadomo,żeten
wcałymśredniowieczuwysokocenionyautorbyłoderwanymodrzeczywisto-
ściukanapowymtaktykiem”
,którywswoichrelacjachizaleceniachbezkry-
tyczniemieszatocostareinowe.Chciałbymgoumiejscowićwpierwszejpo-
łowieVwiekuiwierzyć,żetoWalentynianIII(425-455)jesttymcesarzem,