Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MojaiTwojaśmierć.NapodstawieByciaiczasuMartinaHeideggera
31
wiecznośćniejestmożliwawporządkuegzystencjalnym,toznaczyśmier-
telnym.Sformułowanieflumierasię”oznacza,żeumierazawszektoś,kon-
kretnaosoba,którażyła,miałaimię,swojemarzeniaiplany.Śmierćzawsze
kończykonkretneżycie.Możnawięcpowiedzieć,żenieflumierasię”,lecz
ktośumiera.Umręrównieżja.Jesttopewne.Możnajeszczedodać,żena
prywatny,jednostkowyaspektśmiercizwracająuwagęrównieżinnifilozofo-
wie,teologowie,pisarze,poeci.VladimirJankélévitchzwracauwagęnaim-
manentnącelowośćwobrębieżycia28,którejniemożnawłaściwiezaprzeczyć.
Niktniebędzieżyłzamiastmnie.Podobniejakniktnieumrze,podszywając
siępodemnie.Wtychwymiarachontologicznychjesteśmyniezastąpieni.
Śmierćjakoto,coinne
EmmanuelLévinas,francuskifilozofpochodzeniażydowskiego,
uznawanyzareprezentantafilozofiidialogu,wswoichwykładachdotyczą-
cychśmierciodwołujesiędozaprezentowanejpowyżejkoncepcjiHeidegge-
raiwskazujenato,żewstrukturzeDaseinmamydoczynieniazflperma-
nentnymniedomknięciem”29.Bytprzytomnyniejestswojąwłasnąpełnią,
zawszeczegośmubrak.Dlategopozostajeswojąwłasnąmożliwościąinie
jestzdolnydozrozumieniatego,cojestzamknięciemjegoegzystencji.
Śmierćkończyżycie,pozostającjednakpozanim.WwykładzieŚmierćito-
talnośćDaseinmożnaprzeczytać:
NiecałościowośćDaseinkonstytuujejeszcze-nie,którymDaseinmabyć,takjak
tojestzdojrzałościąwwypadkuowocu.Jednakśmierćtoniedojrzałość.Speł-
nianiesięowocuwstawaniusiętonieśmierć,któraprzekraczaspełnienie.Da-
sein,umierając,niewyczerpujewszystkichswoichmożliwości,takjakowoc
swoje,dojrzewając.GdyDaseinumiera,jegomożliwościzostająmuodebrane.
Dobiegaćdokresutonietosamo,cosięspełniać30.
Lévinasstarasiępogłębićanalizęśmiercijakorelacjiztym,coinne,nie-
znane.Zjednejstronyzwracauwagęnaaspekt,októrympisałHeidegger,
czylinadoświadczenieśmiercikogośinnego,któremożewielezmienić
wnaszymsposobieżycia,zdrugiejstronyśmierć,wedługniego,jestformą
relacji,określonymodniesieniemnas,istniejącychiprzemijających,dokresu,
którynieuchronnienastąpi31.Wtymostatnimwypadkuspotkaniezwłas-
---
----
---
---
-----
28V.Jankélévitch,To,conieuchronne,op.cit.,s.28.
29E.Lévinas,Bóg,śmierćiczas,tłum.J.Margański,Kraków2008,s.40.
30Ibidem,s.50.
31Zob.E.Lévinas,Entrenous.Essaissurlepenser-à-l’autre,Paris1991,s.204-214;J.Llewelyn,
AppositionsofJacquesDerridaandEmmanuelLévinas,London2002,s.105in.
