Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MojaiTwojaśmierć.NapodstawieByciaiczasuMartinaHeideggera
35
niapodmiotowość.Przesłanietwarzyjest,wedługLévinasa,przesłaniem
życia:
Twarzjesttym,czegoniemożnazabić,awkażdymrazietym,czegosenspolega
nastwierdzeniu:flniezabijaj”.[ś]Twarzmówi.Mówiwtymsensie,żetowła-
śnieonaumożliwiairozpoczynawszelkidyskurs41.
Tożsamośćjestżyciem,zmianą,ruchem,poświęceniem.Śmierćkoń-
czyżycie.Twarzzaśnienależydoporządkuśmierci.Jejprzesłaniemjest
szacunekdlażycia.WwykładziepodtytułemCowiemyośmiercimożna
przeczytać:
Umierający:twarz,którastajesięmaską.Zanikekspresji.Doświadczenieśmierci
niebędącejmojąśmierciąjestfldoświadczeniem”czyjejśśmierci,kogoś,ktood
razujestponadprocesembiologicznym,ktołączysięzemnąjakoktoś42.
Doświadczenieśmiercikogośinnego,kogośktotraciegzystencjalną
twarziprzybieramaskę,możebyćinterpretowanejakoprzemianatożsamo-
ściwcoś,coniepotrafimówićdożyjących,czyliwmaskę.Taostatniajest
martwa.Możnapróbowaćinterpretowaćjejprzesłanie,alewszelkiepróby
zrozumieniabędąchybiaćcelu,któryniejestznanytym,którzyegzystują.
Lévinaspisze:Śmierćtoodejście,zgon,negatywność,którejprzeznaczenie
niejestznane”43.Dlategotożsamośćpodmiotunieulegazmianie,alezmie-
niasięmetafizycznystatustego,wobeckogopodmiotjestodpowiedzialny.
Twarztego,któryżnisięodpodmiotuzamieniasięwmaskę,wktórejnie
majużżycia.Niemniejmartwotamaski-śmierć-pozostajetym,coinne.
Wzwiązkuztym,podmiotmusinauczyćsięegzystowaćztym,cobywa
jegodoświadczeniem.Musinauczyćsiębyćwrażliwymnacoś,cojeststricte
zewnętrzne.Tegotypurelacjajestjednąznajtrudniejszych.Śmierćbowiem
jestpozaobszaremdyskursu.Twarztomaska,któraniemówi,podktórą
możnapodkładaćżneinterpretacjeczyodczytywaćzniejjejsymbolikę.
Mówijednakzawszestronaegzystująca.Dlategotopojejstronieleżytrud-
ność.Toczłowiekpodejmujepróbyzrozumieniaiujęciatego,cozsamej
swojejnaturyniemówi,nieprzekazuje.Cowięcej,naturaśmiercinietyle
jestniedyskursywna,ileniewiadoma-jestpozagranicamiczłowieczeństwa.
Wcytowanymjużwykładziefilozoffrancuskistwierdza:
Śmierć,zamiastdawaćsięopisaćwswojejwłasnejwydarzeniowości,zajmuje
nasswojąnon-sensownością.Moment,wktórymśmierćzdajesięzaznaczać
---
----
---
---
-----
41E.Lévinas,EtykaiNieskończony.RozmowyzPhilippe’emNemo,tłum.B.Opolska-Kokosz-
ka,Kraków1991,s.50.
42Idem,Bóg,śmierćiczas,op.cit.,s.18-19.
43Ibidem,s.21.