Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WprOwadzeNie
ZapowiedźpowrotusztukiemigracyjnejdoPolski(tj.niektórychspuścizn,dzieł
sztuki,aszczególnienazwisk),któregoprzejawembyłazorganizowanawZachęcie
w1991r.wystawanJesteśmy”,niestałasięrzeczywistymotwarciemsięśrodowisk
badawczychwPolscenapróbęgłębszejrewizjisztukipolskiejdrugiejpołowyXXw.
Niemniejjednakpoupadkumuruberlińskiego,zwłaszczaprzedbadaczami–histo-
rykamisztukimłodejgeneracji,otworzyłysięznacznieszerzejniżwokresiePRL-
-owskimmożliwościodkrywanianieobecnejwPolscesztukipowstałejpozakrajem.
Owocemtegosąszczególnieopracowaniamonograficznetychosiągnięćinteresują-
cychnasartystówplastyków,które,docenianewkrajachpowojennegoosiedlenia,są
wielokrotniezupełnienieznanenadWisłą4.Ichbaząsączęstowcześniejniedostępne
nietradycyjnemateriałyźródłowe,którepoznałemwzagranicznychkolekcjachpry-
watnychizbioracharchiwalnych,atakżeszczególnieważnewspomnieniaiwywiady
ztymiartystami-wygnańcami,którzyjeszczeżyjąifunkcjonująwartystycznychśro-
dowiskachnowychojczyzn(RyszardDemel,JanOsęki-Nowicki[GianniNovischi],
JaninaBaranowska).Bezcennedlaniniejszegoopracowaniabyłymojeroboczespo-
tkaniairozmowyzezmarłąw2012rokumalarką,GemmąRiccardi,przyjaciółką
GinoSeveriniego,NinoFranchinyiJózefaJaremy,któremiałemszczęścieprzepro-
wadzićwrzymskiejpracowniGinoSeveriniegonaViaMargutta51(aktórądolip-
ca2012r.zajmowałaRiccardi).Rzymskaartystkaopolskichkorzeniachbyłaostat-
nimświadkiemiczynnąuczestniczkąpowojennegośrodowiskabohemyartystycznej
powojennejstolicyWłoch.Zjejpomocąmogłemodtworzyćnieznanefaktyzżycia
artystycznegoPolakównadTybremnaprzełomielat40.i50.XXw.,orazzwłaści-
wejperspektywyspojrzećnaichrzymskidorobekartystyczny.Tużpodrugiejwojnie
światowej,wpracowniachartystycznychiwgaleriachprzyViaMarguttaiViadel
BabuinoorazwCircoloArtisticoInternazionale,ArtClubieorazwrzymskimklubie
artystyczno-literackimAged’Or,polscyartyściistudenci(którzypodkoniec1946r.
wwiększościwyjechalizAndersemdoWielkiejBrytanii)spotykalisięzarównozmi-
strzamisztukiwłoskiej,jakiliczniewówczasprzebywającymiwRzymieartystami
zinnychkrajóweuropejskich.
ŚwiadectwemzainteresowaniamalarstwempolskiegoLondynu,obecniecoraz
bardziejpopularnego,szczególnienarynkubrytyjskim,azwłaszczawkręgachkolek-
cjonerówwspółczesnejsztukieuropejskiej(kolekcjeMatthewBatesonaczyMichaela
Simonowa),jestpublikacja,autorstwabyłegokustoszaNarodowejGaleriiwEdyn-
burgupt.ArtinExile.PolishPaintersinPost-WarBritain5.Zaszerokozarysowanym
tytułemopracowaniaautorzamieściłjednakzaledwiedziesięćoddzielnychesejówpo-
święconychtwórczościartystycznejpolskichmalarzy.Bylitoartyści(HenrykGotlib,
AleksanderŻyw,MarianKratochwil,ZdzisławRuszkowski,JózefHerman,Stanisław
Frenkiel,JankielAdler,TadeuszPiotrPotworowski,MarianBohusz-SzyszkoiMarek
4
Patrz:Bibliografia.Tamwszystkienajważniejszemonografiedotyczącepolskiejsztukinaemigracji,
opublikowanepo1989r.
5
Bristol2008.
9
