Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Otodwaztakichprywatnychobrazówzdalszejibliższejprzeszłości:
Obrazpierwszy.Wspinamsięnapalcachpodbetonowymmuremod-
dzielającymulicęprzyzakładowąodwarsztatówHutySzkła„Szczakowa”
wJaworznie.Zaglądamdotokarni,widzęzaryssylwetkimojegoojca.
Jestskupionynadmaszyną,ruchymapewne,spokojne.Cowtedyczu-
łam?Obokzaspokojonejciekawościpoczuciebezpieczeństwa-wiem,
gdziejesticorobi;dumy-onwszystkopotrafi.Takmyślałodzieckoojca
robotnika.Lubiłamzaglądaćnaportiernięhuty,gdziewielelatpracowa-
łamojababcia,potemmama.Dziś,przeglądajączespółdokumentówZO
ZPAPwKrakowie,natrafiłamnasprawozdaniazpleneruprzemysłowego
wSzczakowej.Obiemusiałyzetknąćsięztądziwnądlanichdziałalno-
ściąartysty.Pomyślałam,żetomojaosobistahistoriasztuki.Niemogłam
tegowątkupominąć.
Idrugiprywatnyobraz,tymrazemsprzedroku.Stojęnawzniesie-
niuponaddomem.Namoichoczachzhukiemrozsypujesięnajwyższy
komintejsamejHuty,jednazostatnichdominantkompozycyjnychtego
kompleksu,októregosukcesachztakimnamaszczeniemrozpisywałysię
lokalnegazetywlatach70.i80.XXwieku.OplenerzewSzczakowejwszy-
scyjużzapomnieli,nawetci,którzynawystawiepoplenerowejprzecinali
wstęgę.PrezesfirmyrezydującejwbyłymbiurowcuHutyniemapojęcia,
skądnaścianachjegogabinetuwzięłysięte„malunki”(cud,żeichniewy-
niesionozcałymwyprzedawanymdobytkiemzakładu).Alekilkakilome-
trówdalejwnieczynnymkamieniołomieSodowaGórauderzeniasiekier
idłutstudentówrzeźbykrakowskiejASPpodpowiadają,żesztukanadal
szukadlasiebieodpowiedniegokontekstu,nawetwmiejscach,któreni-
gdyniestanowiłypożywkidlahistorykasztuki2.
Pierwszekrokiwzespołachindustrialnychipostindustrialnychsta-
wiałamniejakopoomacku(historycygospodarki,historycysztukiikon-
serwatorzydopieroniedawnozainteresowalisiędziedzictwemindustrial-
nym3).Towarzyszyłyminiezliczonepytania.Czywartozajmowaćsię
tematykąprodukcyjną,kojarzącasięwprostzsocrealizmem?Jakartyści
odnajdywalisię(odnajdująsię)wtakichkontekstach?Czymieli(mają)
cośistotnegodozakomunikowaniaspołecznościlokalnej?Iwreszcie:czy
wartowracaćdotychmiejsc,którekiedyśtętniłyprodukcją,aniebawem
stanąsięruiną,doobrazów,októrychwiemytylkotyle,żektośjekiedyś
namalował,sprzedałluboddałwimiętrudnejdozdefiniowaniaidei?
6
2NatereniekamieniołomuSodowaGórapowstajezfunduszyunijnychatrakcyjnawizualnie
ispołecznościowoGeosfera.PlenerstudentówWydziałuRzeźbyASP(czerwiec-lipiec2017)
współorganizowałyMuzeumMiastaJaworznaiUrządMiastaJaworzno.Rzeźbyplenerowe,
którewtedypowstały,umieszczononazmodernizowanymrynku,wcentrummiasta.
3Por.np.G.Drebusch,IndustrieArchitektur,München1976;Sztukaiprzemysł.Para-
dygmatinnowacji-dziedzictwokulturowenaobszarachprzemysłowychNiemieciPolski,red.
I.Kozina,Katowice2013;Kultura,sztukaiprzedsiębiorczośćwprzestrzeniprzemysłowej.
XIIMiędzynarodowaKonferencjaTurystykiDziedzictwaPrzemysłowego,Zabrze2015.
