Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
obowiązującychtendencjiiskłonnościstylistycznychlokalnegośrodowiskaartystycz-
nego1pozostajeniezrozumianainierozpoznanajakostosunkowonowajakość,także
wśródszerokiejpubliczności.
MożnabywskazaćwsztuceSzpakowskiej-Kujawskiejnajbardziejcenny,ostatni
ztrzechrodzajówawangardowościwyszczególnionychwewspółczesnymmalarstwie
polskimprzezBożenęKowalską211niekonwencjonalnąodkrywczośćopartąnawy-
najdywaniuDnowychkodówprzekazu”wodpowiedzinaaktualnyczasiproponującą
odrębnąjakośćwstosunkudorównoległejczasowosztukirodzimejiświatowej.Su-
gestywnakobiecafguracja,groteskowoprzerysowanaiscalonarytmicznymzwielo-
krotnieniem,stanowiewidentnąstylistycznąodmiennośćnatlepopularnychrewelacji
sztukiwspółczesnej.Nieprzylegateżdoawangardowościwtórnej,naśladującejaktu-
alneobcewzory1drugiegowariantunowoczesnościwskazanegoprzezKowalską1
boSzpakowska,stykającsięzesztukąświatową,wierniejejnieprzyswaja,aleświa-
domawłasnychintencjitwórczychnowatorskoprzekształcatewpływynazasadzie
odległejinspiracji.Wjejsztucezauważalnejestzdecydowaniewybiórczezbliżaniesię
dopierwszegowariantuawangardowościdostrzeganegoprzezbadaczkę1lokalnej
nowoczesnościkojarzonejzromantycznąodwagąprzeciwstawianiasięwiększości,
zczymwiążesięosamotnienieiśrodowiskowyostracyzm.Szczególnaodmiennośćar-
tystkiijejbohaterskinonkonformizmdziałająizolująco,alejednocześnieprowadządo
udanegowykorzystaniasiłtwórczychipropozycjiunikalnegodzieławyróżniającego
sięDautentycznymnowatorstwem”natlepozostawionegoobokśrodowiskatwór-
czego.RomantyczneodszczepienieSzpakowskiejkłócisięwięczpejoratywnąoceną
Kowalskiejtegomodelunowoczesnościjakozbędnegomarnotrawstwaartystycznych
chęciifnalnejprzegranej.
Szukającwsztuceartystkiprzejawówtradycyjnychcechhistorycznejawangardy
międzywojennej,trudnoniewskazaćosobliwegopołączeniaelitaryzmuestetycznego
iideisztukiotwartej,którejednocześniestanowiświadectwozniesieniajednejzkon-
tynuowanychantynomiidziewiętnastowiecznejsztuki.Mimoistnieniaobokczołowych
działańśrodowiskaartystycznegoSzpakowskaodrzucaizolacjonizmrozumianyjako
niebytwprzestrzeniwielokierunkowejrecepcjiodbierającegosztukęwidza.Twórczyni
niezmienniezależynaodbiorcyidotarciudoniego.Wpunkciewyjściatworzydlasamej
siebiewramachkonfrontacjizemocjonalnymiiżyciowymiproblemami,cowymusza
częściowezamknięciesięwhermetycznymprocesieindywidualnejkreacji.Tęautono-
miętwórcząwzmacniająmistrzostwoiprecyzjaoperowaniatworzywemartystycznym,
21B.KOWALSKA:Polskaawangardamalarska.1945–1970.Szanseimity.Warszawa1975,
s.12113.
