Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
MIĘDZYZAKORZENIENIEM
AEMANCYPACJĄ
vNigdydośćpodkreślania,żekulturajestdziedzinąkumulacji,anieelimina-
cji”1-pisałAndrzejMencwelwszkicuWiedzaokulturzeawiedzaoliteraturze,do-
dającjeszcze,żecenniejszajestwtymzakresievrozrzutnaobfitość”2niżredukcja
przestarzałegowimiętakzwanejnowoczesnościiMyśltależyupodstawniniejszej
książki,którajestopowieściąopisarceokresumiędzypowstaniowego,Gabrie-
lizGüntherówPuzyninie(1815-1869)iAutorcewdużejmierzezapomnianej,
awkażdymrazienietraktowanejpoważniewkategoriachliterackichosiągnięći
Wpieśniachśpiewakamalujesiędusza,
Leczgdypieśńjegoczyjąśduszęwzrusza,
Czyżsięwniejrazemciekawośćniebudzi,
Ktobyłtenśpiewak-jakczłowiekśródludzi?
-tymcytatemzutworuPuzyninyrozpocząłwspomnienieoniejstaryprzyjaciel
znadwileńskichstron,AntoniEdwardOdyniec3iPrzywołujępośmiertnąapo-
logięnieprzypadkowo,bowiemwskazujeonanainteresującąmniewzajemnąza-
leżnośćplanówartystycznegoibiograficznegoiNieoznaczatojednak,żeniniej-
szaksiążkabędzierepetycjąwzorcaanachronicznegojużdziśvieromanceélub
formułyvżycieitwórczość”4,tymbardziejżewięcejwskazaćmożnawprzypadku
1AiMencwel,Wiedzaokulturzeawiedzaoliteraturze,[w:]Wyobraźniaantropolo-
giczna.Próbyistudia,Warszawa2006,si41i
2Tamże,si46i
3AiEiOdyniec,GabrielaPuzynina.Wspomnieniepośmiertne,vKronikaRodzinna”
1869,nr3,si33i
4ChoćwartoteżprzypomniećoptykęmyśleniawspółczesnychPuzyninie,dlaktó-
rychtakarelacjabyłaistotnaiJózefIgnacyKraszewskipisałwszkicuŻyciedomowekilku
pisarzy(tenże,Studialiterackie,Wilno1842,si276):vJakkolwiekczęstonadużyciom
podlegazjednoczenieizbliżeniedziełiżycia,tojednakpewna,żepowiększejczęści
jednodrugietłumaczy”
,uznającniekiedyporządekbiograficznyzaprzydatnynietyle
dlaokreśleniaestetycznejwartościdzieła,iledlaocenytwórczegorozwojudanegoarty-
styiZobiteż:Biografa-geografa-kulturaliteracka,podrediJiZiomkaiJiSławińskie-
go,Wrocław1975;Obiografiimetodziebiografcznej,rediTiRzepa,JiLeoński,Poznań
1993;DiSamborska-Kukuć,JakrekonstruowaćbiografęijakopisaćtwórczośćXIX-wiecz-
negopisarzaminorumgentium?(metodologia,źródła,strukturynarracji),Łódź2012i