Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
GRECJA
Koniecroku480p.n.e.
(Grecja,Arkusz2)
I.Salamina
Mapki1-3
1.Źródłailiteratura
Źródłopodstawowe:Herodot,VIII,42-97;Ajschylos,Persowie337-470.
Źródładrugorzędne:DiodorScycylijski,XI,15-17;Plutarch,Temistokles12-15.
WykazliteraturyzamieszczonowopracowaniubitwypodSalaminąautorstwaW.KeilawIVtomieSchlacht-
felder,s.63in.MapyopierająsięnamapieAtykiCurtiusaiKapertawskali1:100000i1:25000.
2.Przebiegwydarzeń
PopotyczcepodArtemizjonemGrecywycofalisiędoSalaminyizajęlipozycjewcieśniniepomiędzywy-
spąawybrzeżemAtyki,wzatoceAmbelakiiPalukia(patrz:mapa1,uBazaflotygreckiej”).Persowiepodą-
żylizanimiizałożylibazęwzatoceFaleron(patrz:mapa,uBazaflotyperskiej”).Przezokołopółtoramiesiąca
flotynieruszałysięzmiejsca.Kiedyprzybyłkrólizdobytoakropol,Persowiepostanowiliprzejąćinicjatywę.
Stanęliwszykubojowymprzedcieśniną(patrz:mapka2:uPierwszeustawieniePersów”),Grecyniepodjęli
jednakwyzwaniaiarmiawróciławieczoremnaląd.Kserksespostanowiłwówczaszaatakowaćnieprzyjaciela
wsamejcieśninie.ZająłLipsokutali(Psytaleia)ipodosłonąnocywśliznąłsiębezszelestniezokrętamido
cieśniny(patrz:mapka,uDrugieustawieniePersów”).Tutajustawiłsięwzdłużatyckiegowybrzeżafrontem
napołudnie,formującspłaszczonyłuk.TymsamymodciąłGrekomodwrótizamknąłokrążenie(patrz:map-
ka,uDrugieustawieniePersów”).Brakduchabojowego,któryGrecyokazalipoprzedniegodnia,abyćmoże
takżefałszywawiadomośćzobozuprzeciwnika,przyczyniłysiędopowszechnegoprzekonania,żeGrecynie
zechcąpodjąćwalkiiskłaniająsiędoodwrotu.ByłowięcdlaPersówcałkowitymzaskoczeniem,gdyoświcie
wrogowiewypadlinaglezeswojejbazyiustawilisiędobitwy.
Wąskitorwodnyikoniecznośćzastosowaniazwartegoszykuprzypodejściudoprzeciwnikazpoczątku
przechyliłyszalęnaniekorzyśćbardziejzwrotnych,aleobsadzonychprzezmniejlicznązałogęstatkówper-
skich.CzytodziękiokrążeniuwyspyH.Georgios,czytowskutekprzełamaniaszykuprzeciwnikaAteńczy-
komustawionymnalewymskrzydleudałosięodrzucićpraweskrzydłoperskieizwinąćlinięnieprzyjaciela.
PokonanaflotazciężkimistratamizdołaładotrzećzpowrotemdoFaleronu.
3.Różnicepoglądów
Powyższyopisopierasięnacytowanymjużopracowaniuw:SchlachtfelderIV
,s.63inn.,gdziezamieszczo-
nowyczerpującąargumentacjęorazpoddanokrytycehipotezysprzeczneznaszą.Najważniejsząznichjest
koncepcjaGoodwina.Popierająszeregbadaczy.ZgodniezniąPersowienietylewpłynęlinocądocieśniny
iokrążyliGreków,ilezostaliprzeznichschwytanipodczaspróbywśliznięciasiędoprzesmykulub–zdaniem
niektórych–jeszczeprzednim.Potyczkarozwinęłasięwwalnąbitwę,wktórejPersowieponieśliklęskę
(patrz:mapka3).Jesttopoglądzupełnieniedopogodzeniazprzekazemźródłowym.Opierasiętylkona
przekonaniu,żenocąprzytakwąskimtorzewodnymPersowieniemogliwpłynąćdocieśninybezzwrócenia
nasiebieuwagiGreków,anawetjeślizdołalibytegodokonać,ustawieniesięflotygreckiejtużprzedbitwą,
wsytuacji,gdyprzeciwnikstałjużwpełnejgotowościbojowej,jestzmilitarnegopunktuwidzeniacałkowicie
niemożliwe.
Wwyżejwspomnianymopracowaniuprzedstawiliśmyszczegółowąargumentację,któradowodzi,żedługi
okresbezczynnościobuflot,niedbalstwostrażyorazplanTemistoklesa,abyzwabićPersównaniekorzystne
dlanichwody,czyniłytakąnocnąeskapadęzupełniemożliwą.UstawieniesięGrekówprzedbitwąnależypo-
14
