Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rzepak.Identyfikacjaagrofagóworazniedoborówpokarmowych
Ważnymelementemwyboruodmianydouprawyjejwłaściwościrolniczeiużytkowe.Szczególne
znaczeniemającechywarunkującelepsząprodukwtwnośćwwarunkachstresowychdlaroślin.
Odmianytolerancyjnenaniskietemperatury,suszęorazinnestresyabiotycznebędącorazczęściej
wybieranedouprawyprzezproducentówrzepaku,zwłaszczawkontekściepostępującychzmian
klimatu.Zawszeteżbardzoważnabędziejakośćplonunasion,szczególnietychwykorzystywanych
nacelespożywcze.
Zimotrwałość
Dlaproducentówrzepakuozimegobardzoważnącechąodmianjestodpornośćnawarunkizimo-
wania,zwłaszczawytrzymałośćnamróz.Wniektórychsezonachwegetacyjnychtowłaśnieten
czynnikdecydujeopowodzeniuuprawy.Wymarzaniestanowigłównąprzyczynęstratroślinzimą.
Ryzykowymarznięciauprawywwieloleciuszacowanejestnaokoło15–20%.Odpornośćnawyma-
rzaniejestwarunkowanagenetycznieimazłożonysposóbdeterminacji.Wdużymstopniuzależy
takżeodwłaściwegorozwojuroślinprzedzimą.Badaniawskazują,żelepiejzimująroślinydobrze
rozwinięte,którewytworzyły8–10dużychliścirozetowych,aichszyjkakorzeniowamagrubość
około10mm.Takwyrośnięteroślinymajązregułydobrzeigłębokorozwiniętysystemkorzeniowy.
Nalepszązimotrwałośćrzepakumożnawpływaćtakżeprzezprawidłoweizbilansowanenawoże-
nieupraw.Przeważnieteż,warunkiemlepszegozimowaniaroślinjestdobrezahartowanieroślin,
którenastępujewczasie,wrazzstopniowoobniżającąsiętemperaturą.Innymważnymczynnikiem
dobregozimowaniajestoptymalnairównomiernaobsadaroślinnapolu.Dlauprawianychobec-
nieodmian,wwarunkachprawidłowejagrotechniki,wystarcza30–40roślin/m2.Roślinyrzepaku
nadmierniezagęszczonemająskłonnośćdowyrastaniawgórę(tzw.wybujałość)ijednocześnie
wynoszeniaszyjkikorzeniowejorazstożkawzrostu,którewówczasłatwiejprzemarzają.Należy
zwrócićuwagęnafakt,żewskrajnychwarunkachwystąpieniasilnegomrozuprzybrakupokrywy
śniegowej,gdynastąpiprzekroczeniegranicybiologicznejwytrzymałościgatunkunaniskątempe-
raturę,wymarzająroślinyrzepakuozimegoniezależnieoduprawianejodmiany.Czynnikiem,który
chroniroślinyprzedprzemarznięciemjestśnieg.Pokrywaśniegowagrubościnawetkilkucenty-
metrówdośćskuteczniezabezpieczaroślinyprzednastępstwaminiskiejtemperatury.Wostatnich
latach,silnewymarznięciaroślinrzepakuobserwowanowsezonachwegetacyjnych2011/2012
i2015/2016.Wwieluprzypadkach,producencirzepakupotychzimach,musielipodjąćtrudną
decyzjęozlikwidowaniuplantacji,wprzypadkunadmiernegowymarznięciaroślin.Zróżnicowanie
odmianpodwzględemwytrzymałościnamrózbyłozauważalneimożnawofercieodmiando-
stępnychdouprawywybraćtakie,którelepiejzimują.Zimą,azwłaszczanaprzedwiośniumoże
dochodzićtakżedorozrywaniakorzeniwskutekruchówglebyulegającejrozmarzaniuizamarzaniu.
Wtymokresierozhartowanejużroślinyniekiedyulegająuszkodzeniuwwynikudużychróżnictem-
peraturymiędzydnieminocą.Występującedośćczęstosilneprzymrozkiwiosnąmogąpowodować
pękaniełodygi,przemarzaniekwiatów,atakżezawiązkówłuszczyn.
Stressuszy
Opróczstresuniskiejtemperaturydużeznaczeniewuprawierzepakumogąmiećwarunkiposuchy,
zwłaszczawkrytycznychokresachrozwojuroślin.Zjawiskosuszyjestszczególniedotkliwenagle-
bachsłabszych,naktórychniedobóropadówujawniasiędośćwcześnie.Naglebachzwięzłych,
wdobrejkulturze,zawierającychdużopróchnicy,skutkidługotrwałegobrakuopadówmniejsze.
Wokresiesiewówdostatecznieuwilgotnionaglebazapewniaprawidłoweirównomiernewschody.
Wprzypadkurzepakujarego,wiosnąwarunkiglebowo-wilgotnościowedosiewusąprzeważnie
18