Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ciepłocieowegomiejsca,któraspalażółćżółtąlubnajgęstszą
inajczarniejszączęśćkrwi”54.
Podrugie,możesięzdarzyć,żeczarnażółćrozprzestrzenisię
wżyłachcałegoorganizmu.Wtymwypadkudosięgnierównież
mózgu,aletylko„jakokonsekwencjaogólnejdolegliwości”.
Upuszczeniekrwizramienia,jeśliktośchcesięotymprzekonać,
sprawia,żepojawiasiękrewbardzoczarnaibardzogęsta.Nie
sposóbsiępomylić!
Wreszcienapotkamyprzypadki,gdy„chorobapochodzi
zżołądka”.Wtedynastępujeobrzęk,zastójżółci,zaparcia,
opuchliznawrejoniepodżebrzy–stądnazwadolegliwości
hipochondrycznej,jakąsięnadajetejchorobie.Objawiasięona
odbijaniemzżołądka,uderzeniamigorąca,powolnym
trawieniem,wzdęciami.„Niekiedytakżeprzychodzągwałtowne
bólebrzucha,którepromieniująnaplecy;choryczasem
wymiotujegorącąikwaśnątreśćżołądkową,którapowoduje
podrażnieniezębów.Waporyzopuchniętegoiwypełnionego
czarnążółciążołądkawędrujądomózgu,porażająrozum
iwywołująobjawymelancholii”.Wedługklasycznejdefinicji
hipochondriajestzatemchorobąorganicznąokolicygórnejczęści
brzucha,gdziegromadzisięnadmiarczarnejżółciiskądwznoszą
sięzatruwającemózgwyziewy.NozolodzyzXVIIIipoczątkuXIX
wieku(BoissierdeSauvages,Cullen,Pinel)definiująponadto
hipochondrięjakopołączenierzeczywistychzaburzeńtrawienia
zprzesadnątroskąchoregoowłasnezdrowie.Taostatnia
okoliczność,którapoczątkowobyłatylkododatkowymobjawem,
staniesięwkońcugłównymizasadniczymzjawiskiem.
Galenzeswadąopowiadasięzateorią„waporów”:owe
wyziewy,którewznosząsięodżołądka,tłumacząnietylko
czarnemyśli,lecztakżeniektórehalucynacje;zamraczająumysł,
tworząendogenneprzywidzeniapodobnedoobrazów
entoptycznych:„Najlepsilekarzezgodniepowiadają,żenietylko
tedolegliwości,lecztakżeepilepsja,rzucająsięnagłowę,
apochodzązżołądka.Melancholicysązawszenękaniobawami;
aleurojoneobrazyniezawszeprzedstawiająimsięwtejsamej
postaci.Itak,ktośwyobrażałsobie,żejestzbudowany
zeskorupek,wwynikuczegounikałwszystkichprzechodniów
zestrachu,żegorozgniotą[…].Ktośinnyobawiałsię,żeAtlas,
zmęczonydźwiganiemZiemi,zrzuciswójciężariwtensposób
samsięprzygniecie,jednocześnieskazującnaswszystkich
naśmierć[…].Międzymelancholikamiwystępująróżnice.
Wszyscysąnękaniobawami,smutkiem,aleniewszyscychcą
umrzeć.Przeciwnie,sątacy,uktórychistotąmelancholiijest
strachprzedśmiercią.Inniwydadząwamsiędziwni,obawiająsię
