Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
endogennejmelancholii:prosionorady,którezatrzymająową
niepokojącązmiennośćnastrojów,którejniepotrafisiępozbyć.
ISenekaodpowiadapięknąanaliząznużenia,októrejwspomina
Baudelaire:„Powinniśmywięcutwierdzaćsięwprzekonaniu,
żeprzyczynąnaszegocierpieniajestniemiejsce,alemysami,
ponieważbraknamsiłydoniezłomnegowytrwania
wczymkolwiek.Taktrud,jakrozkosz,jakimysami,słowem,jak
wszystkonaświecie,nadłuższąmetęjestdlanasnie
dozniesienia.Taprzyczynajużniejednegowpędziładogrobu,
ponieważwskutekciągłejzmianyswychpostanowień,wciąż
powracającdotegosamegopunktuinieznajdującjużmiejsca
nanowezmiany,zaczęliodczuwaćwstrętdożyciaiświata,
awduszywycieńczonejrozkosząpowstałopytanie:«Wiecznie
tosamo?!»”66
Jakpozbyćsięowegozniechęceniailęku?Czytrzebabędzie
poddaćsięwymogomsurowejibezwarunkowej
wstrzemięźliwości?Jaknakłonićnasząwolędoheroicznejwalki?
Senekaażtyleniewymaga.Nieprzemawiadomędrca,który
jestszczęśliwyizdolnydowielkichczynów.Pragniebyć
usłyszanyizrozumianyprzezzwykłegoczłowieka,którego
wątpliwościisłabościznadoskonale.Zrad,którychnieskąpi,
skorzystaćmożekażdy:wysiłekprzeplataćzodpoczynkiem,
samotnośćzrozmową;niemiećtylkojednegocelu;zgodzićsię
napoświęcenieczasurównieżgromirozrywkom;niezapominać,
żeciałopotrzebujesnu,izapewniaćmuwystarczającąjego
dawkę,bezprzesadyibezskąpstwa.Należyteżurozmaicać
sobieżycieprzechadzkamiipodróżami.Awino,podwarunkiem,
żenieprzekroczysięstanuradosnegoupojenia,możebyć
czasemzbawienne.(Widzimytu,żefilozofzalecaprzyjemności,
którychlekarznajczęściejzabrania).
Nieszczęsnejzmiennościnastrojówniespokojnejduszy,która
wszędzieczujesięźle,Senekaprzeciwstawiaideałżycia
aktywnegoiurozmaiconego,wktórymczłowiekwedlewłasnego
upodobanianadajerytmswymprzyjemnościomizajęciom,przy
jednoczesnymposzanowaniupodstawowychrytmównatury.To,
conapierwszyrzutokamogłobydziwić,tofakt,żestoik
opowiadasięzaodprężeniem;alestoicyzmniepochwala
napięcia,któreprzekraczawymogiprawanaturalnego.Kwintus
Serenusniepowinienzatembezwzględniewymagaćodsiebie
nadmiernejdoskonałości.Temurozmówcy,owładniętemu
ideałemcnótobywatelskich,nigdydośćczystychiczynnych,
Senekaodpowiada,łagodzącobrazjegoprawdziwejpowinności
iujmującmuciężaru.Próbujedodaćotuchyzgnębionemu
przyjacielowi,miarkujączbytstanowczepostulatysumienia
