Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zostalizgładzeni,akażdyznichmiałswojąwłasnątwarziswojeimię”65.
WbadaniachnadrecepcjąHolokaustuniemożnautracićtejwłaśnie„staro-
świeckiej”prawdy.Wpewnymstopniujestjednakteżtak,że„Niemapo-
szukiwańnaukowych,któreniebyłybyposzukiwaniemsamegosiebie:
wjakimśstopniuintrospekcją”66.
Wstępnerozważanianależyrozpocząćwięcodnaszkicowaniaróżnych
formintrumentalizacjiorazzawłaszczaniaprzedstawieńodnoszącychsię
doHolokaustuwkulturzewspółczesnej.Dyskursy,którewyłoniłysięwo-
kółrefleksjidotyczącychZagłady,ulegającróżnymprocesomsocjalizacji
wiedzy67,samewykształcałyokreślonestrategiepoznawczeideskryptyw-
ne,uwikłanewkontekstypolityczne,historyczneorazspołeczne.Tworzyły
sięwtensposóbliczne,odrębnesposobypojmowaniatego,czymbyłHolo-
kaust.WbadaniachdotyczącychZagładywyróżniasiędwastanowiska,
zktórychjednotraktujeHolokaustjakocośniepowtarzalnegowdziejach
ludzkościorazdrugie,którepokazuje,żekonsekwencjewynikającezma-
sowejśmiercimilionówludzi,głównieŻydów,możnawpisaćwszersze
kontekstybadańodnoszącychsiędoludobójstwa68.ZdaniemAnnyZiębiń-
skiej-Witekmamywspółcześniedoczynieniazdyskusjąmiędzyzwolenni-
kamiwyjątkowościHolokaustuaprzedstawicielamiteoriiludobójstwa.
S.Katz,D.LipstadtorazD.Goldhagenkoncentrująsięwswoichbadaniach
nadżydowskimcharakteremZagładyiwyjątkowymstatusemtegowyda-
rzenia.Pojmująoni,jakpodajeAnnaZiębińska-Witek,towydarzenie
wodniesieniudoróżnicymiędzynazistowskimatakiemnaŻydówiich
prześladowaniamiaatakiemnainnenarodyorazwodniesieniudotych
aspektówHolokaustu,któreróżniątowydarzenieodwcześniejszychoraz
późniejszychformludobójstwa.ZdaniemD.Stannarda,P.NovickaiN.Fin-
kelsteina,zwolennikówteoriiludobójstwa,Holokaustnieróżnisięodin-
nychhistorycznychaktówludobójstwa,awjegoupamiętnianiuibadaniu
należykoncentrowaćsięnietylkonasześciumilionachpomordowanych
Żydów,alerównieżnaśmierciinnychosób,którezostałyuśmierconezrąk
___
___
___
___
___
__
65J.Leociak,OnadużyciachwbadaniachnaddoświadczeniemZagłady,„ZagładaŻydów.
StudiaiMateriały.PismoCentrumBadańnadZagładąŻydówIFiSPAN”(2010),nr6,s.17.
66A.Besançon,Historieetexpériencedemoi,Paris1971,s.66.Cyt.za:J.Delumeau,Strach
wkulturzeZachodu(XIV-XVIIIw.),tłum.A.Szymanowski,Warszawa1986,s.28.
67L.J.D.Wacquant,Wprowadzenie,[w:]P.Bourdieu,L.J.D.Wacquant,Zaproszeniedosocjo-
logiirefleksyjnej,tłum.A.Sawisz,Warszawa2001,s.36-37.
68SaulFriedländer,piszącoczasieeksterminacji,oHolokauście,używaokreślenia„naj-
większewdziejachzorganizowaneludobójstwo”idodaje,że„Oczywistejest,żepomiędzy
historiąŻydówwczasieHolokaustuasamąhistoriąHolokaustuniemożnastawiaćznaku
równości,beztejpierwszejniedałobysięjednakspisaćtejdrugiej”.S.Friedländer,Czaseks-
terminacji.NazistowskieNiemcyiŻydzi1939-1945,tłum.S.Kupisz,A.M.Nowak,K.Masłowski,
Warszawa2010,s.25,26.
35
