Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XII
LLEWELLYNROCKWELL
Wszystkieteinstytucjeikoncepcjeskutecznieatakowanowlatach30.
i40.XXw.,gdywiarawefektywnośćplanowaniaprzezpaństwoosią-
gnęłanaZachodzienajwiększąpopularność.Jednakprzekonanie,jakoby
najlepszeczasyzłotajużminęły,niejestżadnymargumentemprzeciw
jegoponownemuprzyjęciu.
Czyrezygnacjazezłotegopieniądzamawięcejwspólnegozideologicz-
nymipoglądamijegoprzeciwnikówniżznaukowąwartościąichargu-
mentów?Tak,itoowielewięcej,ponieważwarunkitowarzyszącestan-
dardowizłotauznajesięzaniemożliwedozaakceptowania.Greenspan
napisał:DZatyradamietatystówprzeciwkozłotustoipewienmroczny
sekret.Wydatkipowodującedeficytsąpoprostuukrytymplanemkon-
fiskatybogactwa.Złotojestprzeszkodąwuprawianiutegonikczemnego
procederu,gdyżstanowigwarancjęochronyprawwłasności.Kiedysięto
dostrzeże,niebędzietrudnościzezrozumiemprzyczynywrogościetaty-
stówwobecstandarduzłota”9.
Autorzytejksiążkiuważająsięzaprzedstawicieliaustriackiejszkoły
ekonomii,którejpowstaniedatujesięodwydaniaGrundsätzederVolks-
wirtschaftslehreCarlaMengeraw1871r.Docechwyróżniającychtęszko-
łęnależąm.in.:dedukcjonizm,subiektywizm,podkreślanieznaczenia
konkurencjiwgospodarceiracjonalnościrynkowegosystemucen.Senn-
holzpokazuje,żesamMengerbyłzwolennikiemstandarduzłota,oczym
pisałjużw1892r.:DZłotojestpieniądzemwewspółczesnychpaństwach
rozwiniętych.Żadenpieniądzniematyluzaletcozłotawaluta”.
Tętradycjękontynuowanowszkoleaustriackiej,coszczegółowopo-
kazujeEbeling,omawiającpoglądyMisesa,azwłaszczajegoargumenty
zastandardemzłota.SalernoprzywołujepostaćMichaelaA.Heilperina.
ChociażzwykleniejestonuważanyzaAustriaka,byłwłaściwiejedynym
zawodowymekonomistą,którywypowiadałsięzapowrotemdozłotej
walutypozakończeniuIIwojnyświatowej.
W1920r.,napoczątkuswojejkarieryakademickiej,Hayekzalecał
wprowadzeniemiędzynarodowegostandarduzłota,sugerującnawet,że
reformapieniądzapowinnapolegaćnaustanowieniu100-procentowe-
gopokryciabanknotówidepozytówwzłocie10.PodkoniecżyciaHayek
opowiedziałsięzaDdenacjonalizacją”pieniądza.WedługRothbardakon-
cepcjatanieuwzględniakoniecznościrozróżnieniaemisjipieniądzawol-
norynkowegoodjegoakceptacji.Ludziepowinnimiećprawotworzenia
nowegopieniądza,którykonkurowałbyzistniejącym,ale–jakuważa
Rothbard–niemażadnegoekonomicznegopowodu,którybynakazywał
jegoprzyjęcie.TeorematregresjiMisesapokazał,żepieniądzmusisięwy-
wodzićztowaru.Nowododrukowanebanknoty,któreniemająhistorii
rynkowej,niesprawdząsięjakoniezależnypieniądz.Rothbardskrytyko-
wałtakżepropozycjęokreśleniadolarajakokoszykaconajmniejdwóch
9AlanGreenspan,GoldandEconomicFreedom,dz.cyt.,s.101.
10FriedrichA.vonHayek,TheMonetaryPolicyoftheUnitedStates…,dz.cyt.,s.29.
