Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
13
świadomością(JarymowicziOhme,1997;2001;2002;Kolańczyk,
Fila-Jankowska,Pawłowska-FusiaraiSterczyński,2004;OmheiJary-
mowicz,1999).Afekt–jakopodstawowykodorientacji(Obuchowski,
1970)irodzajpierwotnegowartościowaniazachodzącegoprzedjakim-
kolwiekrozpoznaniembodźca(MurphyiZajonc,1994;Zajonc,1980)
–wnieuświadamianysposóbwpływanaprzebiegprocesówpoznaw-
czych,wydawaniesądówizachowania.
Spójnesąwynikiodkryćpsychologicznychieksperymentalnych
badańnadmechanizmamineuronalnymileżącymiupodstawdoznań
świadomych.Analizującdanezbadańwłasnychiinnychneurofizjolo-
gów,BenjaminLibet(1996)wykazuje,żebodźcemogąwpływaćna
zachowanieczłowieka,nawetgdyniezostanąodebranewświadomy
sposób(zaświadomeuznawanowtychbadaniachtedoznania,doktó-
rychpodmiotmaintrospekcyjnydostęp).Równieżinnedaneneurobio-
logicznepokazują,żebodźce,któreniesąświadomierozpoznawane
przezczłowieka,mogąbyćprzezniegoodbieraneiprzetwarzanewsy-
stemienerwowym(por.np.KillgoreiYurgelun-Todd,2004;Liddell,
Brown,Kemp,Barton,Das,Peduto,GordoniWilliams;2005).
WiekXXprzyniósłpogłębieniewiedzynatemattego,cowregu-
lacjimacharakterbezwiednyiemocjonalny.Zdrugiejstrony,po-
wszechnieuważasię,że„...szczególniedoniosłymskładnikiemmecha-
nizmudziałańludzkichjest,swoistadlahomosapiens,zdolnośćdo
opanowaniaswoichimpulsówiemocji,poskramianiasamegosiebie,
postępowaniazgodnegozprzesłankamiracjonalnymi–mimorozmai-
tychpokusdozachowańznimisprzecznych”(Kofta,1979,s.7).Je-
steśmyzdolnidoprzemyśleń,wykraczaniapozaosobistedoświadcze-
nieiintelektualnegopoznawaniasiebieiświata(Jarymowicz,2001a;
Kozielecki,1991).Potrafimydostrzecnowewłaściwościdotychczas
„bezspornie”dobrychlubzłychsytuacji,naprzykładniebezpieczeństw
kryjącychsięzazmysłowąprzyjemnościąprzyjęcianarkotykulubpo-
żytecznychnauk,jakiemogąpłynąćzprzeżyciaciężkiegodoświadcze-
nia.Niesąnamobcesformułowaniatakiejak„poradzeniesobiezprze-
ciwnościamilosu”czy„panowanienademocjami”.
Zcharakterystyktychwyłaniasiędwoistośćpsychiki,opisywana
wterminachodrębnościciałaiduszy,mózguiumysłu,czuciaimyśle-
niaczywreszcieprocesówautomatycznychiwolicjonalnych,nieświa-
