Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozwójautomatyzacji
21
Doocenymożliwościzautomatyzowaniaprocesustosujesię—szczególnie
przypracachremontowych—pojęciepodatnościprocesunaautomatyzację.
Podatnośćjesttołatwość,zdatnośćdoautomatyzacji.J.Barczyk[Barczyk2003]
oceniapodatnośćprocesunaautomatyzacjęwedługpewnychkryteriów,m.in.
wielkościserii,możliwościrezygnacjizudziałuwprocesieczłowieka,ciężaru
przedmiotu,odpornościnazakłócenia.Kryteriomtymprzypisanezostałysubiektyw-
newagiorazocenypunktowe.Wtablicy1.2zamieszczono12podstawowych
kryteriów,ichwagiiskalępunktową.
Podatnośćgospodarczadanejgałęzijesttymwiększa,imwiększyjejpotencjał
gospodarczy,czylimożliwościfinansowe,orazimmniejszaefektywnośćprocesu.
Małaefektywnośćprocesutosilnybodziecdojegoewentualnejautomatyzacji.
Przemysły:elektroniczny,elektrotechnicznyimechaniczny,mimouzyskiwania
wysokichefektywności—awłaściwiedziękinim—mająwysokąpodatnośćna
automatyzację.
1.5.Rozwójautomatyzacji
Historiaautomatyzacjijestpowiązanazhistoriąrozwojuludzkości.Uzarania
dziejówniebyłatojednakwspółcześnierozumianaautomatyzacja,czylizastąpienie
człowiekaprzezurządzenia,którerealizująprocesypoznawcze,intelektualne
idecyzyjne.Człowiekodgrywałwówczasrolęczujnikówisterownikaorazzespołu
elementówwykonawczych.Potrafiłodczuwać,zapamiętywać,wykonywać,plano-
waćitd.,miałzatemcechy,którychżadenwspółczesnyiprzyszłyautomatanirobot
niebędąmieć.
Prehistoriaprzyniosłasterylizacjępożywienia,gotowaniewody,koło,oś,łódź
zodsadnią(pierwszyukładzesprzężeniemzwrotnym,któryzapewniałstabilność
łodzi),nawadnianiepól,obróbkęmetali.Wynalezieniealfabetuzapoczątkowało
nowąepokę—starożytność.Wtymczasiewynaleziono:przyrządyoptyczne,zegar
słonecznyiwodny,młynwodny,mapy,katapultę,kompas,papier,proch.Wpierw-
szymmileniumn.e.pojawiłysięfabryki,oczyszczalniewody,procesdestylacji,
wiatraki,tamy,turbinywodne,instrumentynawigacyjne,automatyczniesterowane
instrumentymuzyczne,samodzielnienapełnianelampyoliwne.Wciągunastępnych
500latwynalezionowahadło,kołozamachowe,rakiety,regulatorprzepływuwody,
odlewaniemetali,kalibrację.
PocząwszyodXVIw.n.e.ażdolat40.XXw.,możnamówićoepocepoprze-
dzającejkomputerowesterowanie.Przedrewolucjąprzemysłową(zapoczątektej
rewolucjiuważasięzbudowanieprzezJamesaWattaw1769r.silnikaparowego)
znanyjużbyłzegarekkieszonkowy,zegarwahadłowy,samochódparowy,szyb-
kowar,młynyzbożowe,kotłyparowe,pieceprzemysłowe.WwiekuXVIIIpow-
stałyurządzeniasłużącedoregulacjipoziomuwody,temperatury,ciśnienia,
prędkościobrotowej.WwiekuXVIIIwynalezionomaszynędopisania,statek
parowy,balonnaogrzanepowietrze.Wdalszejkolejności—jużwXIXw.
