Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Winczura(red.nauk.),Autyzm.Nagranicyzrozumienia,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-284-2,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009,©CopyrightbyUniwersytetWrocławski,Wrocław2009
18
AgataGruna-Ożarowska
nieistotnym.Matogłębokisensbiologiczny:nawidokzinterpretowanyjako
zagrożenie,ciałomigdałowateprzezukładlimbicznyaktywujeautonomiczny
układnerwowy,przygotowującorganizmdoadekwatnejreakcjiobwodowej.
Naszeemocjemająznaczenieprzystosowawcze:mobilizująorganizmdowalki
wsytuacjizagrożenia,aktywującwspółczulnyukładnerwowy.Sygnalizująko-
niecznośćmobilizacji,wtórniepotęgującniepokój(Ramachandran,Oberman,
2006).Częśćkorowo-przyśrodkowaciałamigdałowatego,agłówniejegojądro
środkowejestbezpośrednioipośredniopołączonezrdzeniemprzedłużonym
iznajdującymsiętamośrodkiemnaczynioruchowym.Wyrazemaktywności
tejczęściciałamigdałowategojesttzw.krążeniowareakcjaobronna,która
gwałtownieangażujestrukturyukładuwspółczulnego,regulująceczynność
układukrążenia(Mazuriin.,2007).
Udzieckaautystycznegospaczonapercepcjaemocjonalna,którajestskut-
kiemanomaliiciałamigdałowatego,powodujenieadekwatnereakcjeprzestrachu
mobilizująceukładwspółczulnypobodźcachwzględnieobojętnych(np.pa-
trzeniekomuśwoczy)czypodwpływempewnychdźwięków(np.szeleszczący
papier).Iodwrotnie,nieistotnezwyczajowoobojętneemocjonalnieprzedmioty
(talerze,kółka,kalendarze,rozkładyjazdy)stająsięobiektamiemocjonalnego
zaangażowaniaiobsesyjnychzainteresowań,niezrozumiałychdlaotoczenia
irówieśników.Zniekształconykrajobrazistotnościnarażadzieckoautystyczne
naczęstenieprzyjemnedoznaniazwiązaneekstremalnąodpowiedziąemocjo-
nalnąiaktywacjąukładuwspółczulnegowodpowiedzinabłahewydarzenia
czypozornieobojętneprzedmioty.Naukowcyokreślajątomianemburzy
autonomicznej,któraprzejawiasięcałymzespołemnieprzyjemnychdoznań
fizjologicznychtowarzyszącychnamwreakcjachstresuistrachu.Następujem.in.
przyśpieszeniepracyserca,wzmożeniewydzielaniapotu,suchośćwustach,cza-
semnudnościibiegunka.Organizmnastawiasięnawalkę,wzmożonywysiłek
mięśniowy.Zkoleibodźcewymagająceszybkiejizdecydowanejreakcjistrachu
czymobilizacjisąignorowane,conarażachorychnaniebezpieczeństwo.Błędna
interpretacjaemocjonalnaświataotaczającegodezorganizujechorymdzieciom
funkcjonowanie,skazującnabłądzeniewlabirynciewadliwegopostrzegania
(Ramachandran,Oberman,2006).
Udzieciautystycznychczęstesąstereotypieruchoweimanieryzmy,czyli
niefunkcjonalne,częstorytmiczniepowtarzającesięruchy.Wwiekuprzed-
szkolnymdochodzidonasileniasięstereotypiiruchowych,częstoprecyzyjnie
realizowanych,takichjakkręceniesięwokółwłasnejosi,kołysaniedoprzodu
iwtył,kręceniepatyczkiemlubsznurkiem,podskakiwanienajednejnodze,
czasemuderzaniegłowąwścianę(Jaklewicz,2004).Teoriaistotnościkrajobrazu
mogłabyteżpoczęściwytłumaczyćskłonnośćautystówdozachowaństereo-
typowychiautostymulacyjnych,takichjakuporczywepowtarzaniepewnych
ruchów,klaskanie,kiwaniesię,uderzaniegłowąwtwardeprzedmioty.Prace
Hirsteinaiin.(2001)dowodzą,żesamostymulacjawyhamowujegenerowane
