Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowadowydaniadrugiego
IX
Współcześniemamydoczynieniazponownymwzrostem
zainteresowaniapostaciąitwórczościąAdamaSmitha.Wyni-
kato,jaksięzdaje,zdwóchcałkowicieodmiennychprzyczyn.
Jednąznichjestpojawieniesięnowejdyscyplinynaukowej,
zwanejetykągospodarcząlubetykąwbiznesie.Przywołała
onawspomnienieomyśliSmitha,gdyżetykagospodarcza
musiszukaćnowychodpowiedzinapytanie,jakzapewnić
sprawiedliwośćpodziałuwrynkowejgospodarce.Pytanieto
zaśnieustannietowarzyszyłoAdamowiSmithowiwjegopo-
szukiwaniachzarównowdziedzinieetyki,jakiekonomii.
Drugąprzyczynąjestpozycjazdobytawewspółczesnej
myśliekonomicznejprzezdoktrynęneoliberalną,którejce-
chąpodstawowąjestuznanieprocesówrynkowychzajedyną
właściwąformęfunkcjonowaniagospodarkiispołeczeństwa.
Wyrażasięwtymnawrótdowczesnegopojmowaniarynku
jakodobroczynnegomechanizmu,któremuniepowinnosię
wniczymprzeszkadzać.Napozórjesttobliskienauczaniu
Smitha,którywzwiązkuztymwprowadzonyzostałnapozy-
cjęcenionegoprekursorawspółczesnychneoliberałów.
Jesttojednaknieporozumienie.Związekneoliberalizmu
zmyśląAdamaSmithaopierasięnabardzopowierzchow-
nymspostrzeżeniu.Toprawda,żezarównouSmitha,jak
wneoliberalizmie,mamydoczynieniazprzekonaniemoop-
tymalnościwolnegorynkuiopotrzebieograniczeniawpły-
wupaństwanagospodarkę.Różnicapolegajednaknatym,
żeSmithwyrażałtoprzekonanie,torującdrogęsystemowi
gospodarczemu,któryjeszczenieistniał.Neoliberałowiena-
tomiastwierząwoptymalnośćrynku,lekceważącdoświad-
czeniedwóchstuleci.Widząoczywiścienegatywnezjawiska
społeczne,jakbezrobocieibiedę,aleuważająjezakoszty,
któremusząbyćponoszonewimięracjonalnościdziałania.
Wczystejdoktrynieneoliberalnejniemawięcmiejscana
troskęorozwiązywanieproblemówsocjalnych.Wpraktyce
czynisięustępstwanarzeczwydatkówsocjalnychpaństwa,
aledążysiędomaksymalnegoichograniczeniajakoutrud-
niającychefektywnegospodarowanie.