Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
(Nano)dialogizpoetyckimkontekstem
prawdziwaiwartościowa22.StefanTreugutwidziwtymfragmencie
wyzwanierzuconeprzezSłowackiegoporządkowiikonsekwencji,
jednolitemunastrojowiutworów,jakżeodległemuodpreferowanego
przezautoraBeniowskiegomieszaniatonówistylów23.Owoflmieszanie”
,
amożeraczejprzeplatanie(właściwe,oczymbyłajużmowa,strategii
ironicznej)symbolizujewtymfragmenciepoematunić,zamknięta
wobrazietkania.Jejwyższośćwynikazarównoznierozerwalnego
związkuzżyciemilosemludzkim,jakizmożliwościtworzenia
skomplikowanych,łączącychróżnewątkiwjednąwielotonowącałość,
plecionek.Nić,tkanie,tkanina,(tkanka),tekst—tenciągłączypisa-
niezegzystencją,dlategomożesymbolizowaćpoezję,któraprzystaje
dożycia,zktóregosnujesięprawdziwyflniebieskipoemat”.Poezja
stajesięczęściążycia,anietylkopieśniąharfiarzyprzeznaczonądo
wysłuchania.AlestrategiaSłowackiegojestznówgłębokoironiczna,
boowozbliżaniedożyciaosiąganejestwpoemaciepoprzezrozbianie
konwencji,intertekstualneprucietekstówwłasnychicudzych,hybry-
dycznefldzierganie”nowejcałości.
Ostatni,mistycznyokrestwórczościSłowackiegoprzyniesiepo-
twierdzenietrafnościiprzydatnościmetaforytkaninydlaopisaniajuż
nietylkoprocesupoetyckiego,alesamejistotyświatailudzkiejwnim
egzystencji.DanutaOpacka-Walasek,komentującdecyzjęHerberta
owyborzetkaninyjakometaforypodsumowującejjegopoetycką
drogę,zauważa:flDlakogoś,ktojestobdarzonyintuicjąmistycznego
wymiaruzjawisk,konkretnyświatstanowijakbykurtynęukrywającą
jegoprawdziwyigłębokiwymiar”24.Kurtyna,azatemtkaninanarzu-
conanatenprawdziwy,duchowyświat,zasłaniającajegonajistotniej-
szysens,utrudniającadotarciedoniego.Alekurtynętrzebaodsłonić
(azatemodsunąć,unieważnić),abyzobaczyć,cosięzaniąkryje.Sło-
wackiwostatnimokresieżyciaitwórczościmetaforętkaninyrozumiał
wjeszczebardziejfundamentalnysposób.Wjednymzlistówztego
okresupisał:fl[…]atenświatjesttodywaniknawywrótwidziany,
gdzieróżnenitkiwyłażąiginąznównibybezceluibezpotrzeby…
ztamtejstronysąkwiatyirysunek”25.Dywanik,makatka,tkaninato
22Wartonamarginesiezauważyć,żejestwBeniowskimrównieżfragment,wktó-
rympoetaporównujesamsiebiedoharfy,ale—jakmożnawnosićzopisu—jestto
harfaeolska,azateminstrumentzupełnieinnegorodzaju,naktórymzzałożenianie
miałzagraćżadenczłowiek,instrument,któregostrunyporuszałanatura,atakże—
jakchcielibyromantycznipoeci—aniołowie.Por.J.M.Rymkiewicz:Harfaeolska.
W:Idem:Słowacki.Encyklopedia.Warszawa2004,s.158.
23S.Treugutt:Beniowski.Kryzysindywidualizmuromantycznego.Warszawa1999,
s.152.
24D.Opacka-Walasek:Tkankażycia…,s.335.
25Listz8listopada1845roku.J.Słowacki:Listydomatki.Oprac.Z.Krzyża-
nowska.W:J.Słowacki:Dzieła.Red.J.Krzyżanowski.T.6.Wrocław1990,s.413.
