Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.4.Odspółdzielnikredytowychdobankówspółdzielczych(lata1945–1989)
1)działalnośćspółdzielnikredytowych(lata1945–1949),
2)działalnośćgminnychkasspółdzielczych(lata1950–1956),
3)działalnośćspółdzielnioszczędnościowo–pożyczkowych(lata1956–
–1975),
4)działalnośćbankówspółdzielczych(lata1975–1989).
Poodzyskaniuniepodległościw1945r.swojądziałalnośćkontynuowa-
łyspółdzielniedziałająceprzezokresokupacji,atakżezaczętoreaktywo-
wać,działającewokresiemiędzywojennymspółdzielniekredytoweoraz
tworzyćnowepodmioty.Byłyoneorganizowanewedługprzedwojennych
statutówizasad
49
.Działaniatebyłyinicjowaneoddolnieprzezsamych
spółdzielców,aleniebezznaczeniabyłonastawieniawładzpaństwado
tejformydziałalności
50
.
Analizujączmianyzachodzącewregulacjachprawnychwtymokre-
sie,należywskazaćzmianywsystemiegospodarczym.Wsystemietym
wPolscewlatach1945–1948występowałyróżneformywłasności.Zjed-
nejstronyzacząłdominowaćwgospodarcesektorpaństwowy,aleobok
funkcjonowałytakżesektorprywatnyispółdzielczy
51
.Zdrugiejstrony
zaczętotworzyćzrębygospodarkicentralnieplanowanej.Wlistopadzie
1945r.powstałCentralnyUrządPlanowania(przyKomitecieEkonomicz-
nymRadyMinistrów),któregogłównymzadaniembyłoopracowywanie
planówgospodarczychorazsystemupaństwowegoplanowaniaizarzą-
dzaniagospodarczego.Tworzącwtymokresieplangospodarczy,CUP
musiałgodostosowaćdowymogówwielopodmiotowegoukładuwła-
snościowego
52
.Takwięcpomimoprzewagipaństwowegotypuwłasno-
ściorazpaństwowegoplanowaniaizarządzania,niemożnabyłojeszcze
mówićogospodarcecentralniekierowanej.Pozwalałotonarozwójspół-
dzielnikredytowych.
Jednakwlatach1947–1949zaczętodokonywaćdalszychzmiangospo-
darczych,któremiałyzapewnićmożliwośćcentralnegokierowaniagospo-
49
UtrzymanowmocyrozporządzeniePrezydentaRPzdnia17marca1928r.oprawiebanko-
wym,dokonująctylkopewnychmodyfikacjidekretemzdnia18grudnia1945r.ozmianieniektó-
rychprzepisówrozporządzeniaPrezydentaRPzdnia17marca1928r.oprawiebankowym,Dz.U.
z1946r.,Nr2,poz.10.
50
ZgodniezManifestemPolskiegoKomitetuWyzwoleniaNarodowegopaństwomiałopopie-
raćrozwójspółdzielczości.
51
WliteraturzesystemgospodarczyfunkcjonującywPolscewlatach1944–1948określasięczę-
stomianemUmodelutrójsektorowego”.
52
Zob.cele,kierunkiorazmetodyrealizacjiPlanuOdbudowyGospodarki(POG)nalata1947–1949,
ustawazdnia2lipca1947r.oPlanieOdbudowyGospodarczej,Dz.U.Nr53,poz.285.
35
