Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Barieryiwyzwaniawspółczesnegopostrzeganiaprzyrody
31
tumyślicielipostmodernistycznych.Wspomnianyprądwwielupre-
zentowanychstudiach,analizowanychprzykładachbędzienawiązywał
pośredniolubbezpośredniodoujęćrewitalizującychidowartościowu-
jącychmyśleniemityczno-magiczne.
Wątkiwprostnawiązującedoodnawianiamyśleniamityczno-ma-
gicznegodotyczącetakżeprzyrodyzostająoczywiściepodjętewbar-
dzoaktualnymobecnienurciestudiówposthumanistycznych.Posthu-
manistycznakrytyka,wyznaczanatropemprzemyśleńiinterpretacji
RosiBraidotti9,DonnyJeanneHaraway10czyBrunoLatoura11,podaje
wwątpliwośćdualistycznerozdzielenienaturyikultury,antropocen-
tryzmczynawetszowinizmgatunkowy12.Jednocześniewskazujena
koniecznośćbadańnadzwierzętami,roślinami,przyrodąirzeczami.
Światprzyrodyirzeczyjawiąsiębowiemjakosferyzaniedbywane,
marginalizowane,podporządkowaneizdominowane,wrównejmierze
jakopodmiotyzainteresowańhumanistykiirealnejspołeczno-kultu-
rowejrzeczywistości.Rzeczom,przyrodzie-zawładniętym,wycisza-
nymimarginalizowanym-należyprzyznaćwłaściwiemiejsceoraz
uwzględnićichpodmiotowośćisprawczość,wpisującjewukładyza-
leżności,relacjiidziałań.Projekttakiprzedefiniowujehumanistykę,
aleisferęspołeczno-kulturową,wktórejnowepodmiotyisprawczości
współtworząświatispołeczeństwo,wktórychprostepodziałynana-
turęikulturęzostająunicestwionelubsązastępowanenaturo-kulturą.
Próbęwydobyciasymetrycznościpodmiotównależyodczytaćjakowy-
siłekwskrzeszaniamyśleniamityczno-magicznegowpodejściuzpo-
czątkuXXIwieku.
9R.Braidotti,Transpositions.Onnomadicethic,Cambridge2006.
10D.J.Haraway,Simians,cyborgs,andwomen.Tere-inventionofnature,Rout-
ledge,NewYork1991;eadem,Tecompanionspeciesmanifesto:dogs,people,andsig-
nifcantotherness,Chicago2005;eadem,Whenspeciesmeet,Minneapolis2008.
11B.Latour,Politykanatury.Naukiwkraczajądodemokracji,przeł.A.Czarnac-
ka,Warszawa2009;idem,Nigdyniebyliśmynowocześni.Studiumzantropologiisyme-
trycznej,przeł.M.Gdula,Warszawa2011.
12M.Bakke,Posthumanizm:człowiekwświeciewiększymniżludzki,[w:]Czło-
wiekwobecnatury-humanizmwobecnaukprzyrodniczych,red.J.Sokolski,Warszawa
2010,s.338.
